Vraag over exceptie van onbevoegdheid

[tikSimone]

Een vraag aan de Belgische experts van een Nederlandse collega-student:

In Nederland is het zo, dat een beroep op de onbevoegdheid van de rechter vóór alle weren dient te worden gedaan. Hoe is dat geregeld in België en wat is het toepasselijk wetsartikel in dat geval?

Het betreft een zaak die bij de burgerlijk rechter dient (Belgisch bedrijf X vordert in België van Nederlands bedrijf Y).

Alvast bedankt voor je reactie!

[scorpioen]

Gerechtelijk Wetboek

Art. 854. De onbevoegdheid van de rechter voor wie de zaak aanhangig is, moet worden voorgedragen voor alle exceptie of verweer behalve wanneer zij van openbare orde is.

Als de bevoegdheid van openbare orde is geldt de regel dus niet en moet de onbevoegdheid zelfs ambtshalve door de rechter worden aangevoerd.

Welke bevoegdheid is van openbare orde?

- de bevoegdheid ratione materiae en ratione summae, uitgezonderd de voorwaardelijke volheid van bevoegdheid van de rechtbank van eerste aanleg,
- de "exclusieve bevoegdheid" van een rechtbank (bijvoorbeeld: verkeersongevallen, onteigening en verzegeling, vorderingen en geschillen rechtstreeks ontstaan uit het faillissement, toepassing van de sociale administratieve sancties)
- de territoriale bevoegdheid in fiscale zaken
- de bevoegdheid van de rechtbank van koophandel voor beroep tegen vonnissen van de vrederechter zetelend in "handelszaken."

Dit zijn de zaken die mij nu te binnen schieten, ik beoog niet alles op te sommen (maar er zullen er niet veel overblijven denk ik).

scorpioen

[tikSimone]

Veel dank!!!

Wat houdt de zin de bevoegdheid ratione materiae en ratione summae, uitgezonderd de voorwaardelijke volheid van bevoegdheid van de rechtbank van eerste aanleg precies in?

[scorpioen]

bevoegdheid ratione materiae: bevoegdheid wordt bepaald door het voorwerp van de vordering. Bijvoorbeeld art. 591 Ger. W. : de vrederechter neemt ongeacht het bedrag van de vordering kennis van de vorderingen inzake huur enz ...

Wordt een zaak inzake huur voor de arbeidsrechtbank gebracht moet deze ambtshalve aanvoeren dat ze niet bevoegd is.

bevoegheid ratione summae: bevoegdheid wordt bepaald door het bedrag van de vordering. Art. 590 Ger. W: De vrederechter neemt kennis van alle vorderingen waarvan het bedrag 1.860 EUR niet te boven gaat. Wordt meer gevorderd moet de vrederechter ambtshalve aanvoeren dat hij niet bevoegd is.

Voorwaardelijke volheid van bevoegdheid van de rechtbank van eerste aanleg: de REA is voor alles bevoegd zolang partijen de bevoegdheid niet betwisten. Bijvoorbeeld zaak inzake huur wordt voor REA gebracht. Deze mag niet zeggen dat ze niet bevoegd is, de arbeidsrechtbank moet dit wel doen. Bij exclusieve bevoegdheid van een rechtbank moet ook REA zich niet bevoegd verklaren. Bijvoorbeeld verkeersongeval.

scorpioen

[tikSimone]

Helder verhaal. Nogmaals heel veel dank!!

[tikSimone]

Ik heb er nog een aanvullende vraag over:

In Nederland buigt de rechter zich eerst over de opgeworpen exceptie (incident) en doet daar uitspraak over in een incidenteel vonnis (dat als zodanig direct vatbaar is voor hoger beroep). Naar ik begrijp zou de Belgische rechter eerst alle conclusies verzamelen om pas dan naar de inhoud daarvan te kijken. Een oordeel over de zaak, dan allereerst de exceptie van onbevoegdheid, wordt pas dan gegeven.

Klopt dit? Want dat veroorzaakt dan toch heel veel onnodig werk als de onbevoegdheid (in dit geval op basis van EEX-Vo) al heel duidelijk is?

[scorpioen]

Als partijen akkoord gaan dat enkel het bevoegdheidsincident behandeld wordt, zal de rechtbank enkel uitspraak doen over de bevoegdheid en pas later, als hij zich bevoegd acht, over de grond van de zaak.

Zoniet wordt de zaak ten gronde volledig "in staat gesteld". Partijen maken conclusie zowel over het bevoegdheidsincident en de grond van de zaak. De zaak wordt in haar geheel gepleit. De rechter zal in zijn vonnis eerst het bevoegdheidsincident behandelen. Als hij zich onbevoegd verklaart stopt de rechter daar en zegt hij niets over de grond van de zaak.

scorpioen

[tikSimone]

Okidoki, dat is dus iets anders dan onze raadsman beweert.
Is er een wetsartikel waarop je je bewering kunt bouwen v.w.b. de mogelijkheid om bij accoord van beide partijen eerst en separaat het bevoegdheidsincident te behandelen?

[scorpioen]

Het beschikkingsbeginsel is een algemeen rechtsbeginsel. Staat dus nergens uitdrukkelijk in de wet, maar wordt als dusdanig aanvaard door het Hof van Cassatie. Dit beschikkingsbeginsel houdt in dat de rechter geen betwisting mag opwerpen die niet de openbare orde aanbelangt en door de partijen wordt uitgesloten. Dus als partijen zeggen: wij beperken het debat tot het bevoegdheidsincident, dan is de rechter verplicht zich daar bij neer te leggen.

Verder kan in zeggen dat ik dit in de praktijk al vaak heb zien gebeuren.

scorpioen

[Eddy009]

Tiksimone, voor zoveel als nodig : Ik kan mij alleen maar volmondig aansluiten bij hetgeen scorpion op een heldere wijze heeft uiteengezet.