#2 , 20 mar 2012 14:27
08:10 - 02 november 2011 door Nadine Bollen
7 manieren om een kind te onterven
Artikel
Uw kinderen kunt u niet onterven, luidt de Belgische wet. Maar er bestaan manieren om een kind volledig, gedeeltelijk of tijdelijk te onterven. Al zijn het zeker geen wondermiddelen.
Kan ik mijn kinderen onterven? Het is een vraag die regelmatig binnenrolt in de mailbox van onze redactie. Jammer genoeg is het antwoord op die vraag niet altijd wat de ouders in kwestie willen horen.
Het Belgische erfrecht is bloedrecht. Elk kind is een wettelijk beschermde erfgenaam die altijd recht heeft op een bepaald omschreven deel van uw erfenis. Dat beschermde erfdeel, 'de reserve', kan u uw kinderen niet afnemen.
LEES OOK: Wat zit er allemaal in mijn erfenis?(1)
In de praktijk bestaan er mogelijkheden om het erfdeel van een kind te beperken. Maar met geen enkele techniek zult u uw kind volledig kunnen onterven. “De wet is wat ze is en kinderen kunnen niet volledig onterfd worden. Ook al botst het soms op onbegrip, er bestaan geen wondermiddelen voor wie het toch probeert”, benadrukt Nathalie Labeeuw van advocatenkantoor Cazimir.
We zetten een aantal methodes voor u op een rij. Elke methode heeft haar onzekerheden en beperkingen.
U leeft alles op
U kunt ervoor zorgen dat u niet rijk sterft. “Niets of niemand kan u verbieden uw volledige vermogen op te souperen. Let wel op dat u geen geld of goederen wegschenkt. Schenkingen worden bij uw overlijden immers fictief meegeteld om de omvang van uw nalatenschap te bepalen”, legt Labeeuw uit.
2. U maakt een testament op
“Een testament waarin u de erfenis van uw kind beperkt tot zijn wettelijke reserve is een zeer effectief middel”, weet Labeeuw.
In theorie zou u in uw testament uw kind volledig kunnen onterven. Want als uw kind vindt dat het testament zijn rechten schaadt, is het aan hem om zich daartegen te verzetten. Doet hij dat niet, dan zal uw wil toch geschieden. Probleem is dat u daar nooit gerust op kunt zijn. Af te raden dus.
3. U schenkt aan één kind met voorbehoud van vruchtgebruik
U schenkt een bepaald goed met voorbehoud van vruchtgebruik of op lijfrente aan uw kind dat u wilt bevoordelen en het kind dat u daarmee benadeelt, verklaart in de schenkingsakte uitdrukkelijk dat hij akkoord gaat met die schenking. Die laatste voorwaarde maakt de optie niet altijd toepasbaar. U kunt het immers niet doen achter de rug van het kind dat u wilt onterven.
4. U laat alles na aan uw echtgenoot
U kunt uw kind, alvast tijdelijk, onterven via een ‘langst-leeft-al-heeft’-clausule in uw huwelijkscontract(2), ook wel verblijvingsbeding(3) genoemd. Bij het overlijden van de langstlevende echtgenoot erven de kinderen de hele huwgemeenschap. Bovendien legt de wetgever grenzen op, net om de belangen van de kinderen te beschermen. Overschrijdt u dat plafond, dan beschouwt de wetgever dat als een schenking, waardoor uw kinderen wel kunnen protesteren.
LEES OOK: Gelijke erfenis voor stiefkinderen?(4)
5. U verkoopt uw huis op lijfrente
U verkoopt uw woning aan een vreemde, maar komt overeen dat u er in mag blijven wonen tot uw dood. Bij uw overlijden dooft de lijfrente uit en krijgt de koper van de lijfrente alle rechten op uw gezinswoning. De woning maakt geen deel uit van uw nalatenschap.
Dit lijkt efficiënt, maar in feite verlegt u daarmee gewoon het ‘probleem’. U ontvangt immers een vergoeding voor de lijfrente. Het enige wat u doet, is van uw onroerend vermogen een roerend vermogen maken.
6. U betrekt niet al uw kinderen bij een gesplitste aankoop
Niets verplicht u om al uw kinderen bij een gesplitste aankoop(5) te betrekken. U kunt perfect een van uw kinderen uitsluiten. Bij uw overlijden zal uw vruchtgebruik aangroeien bij de blote eigenaars en het kind in kwestie kan zijn reserve daarom niet laten gelden.
7. U verhuist naar het buitenland
Door naar een ander land te verhuizen zet u de Belgische erfenisregels buiten spel. Het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld kent geen reserve voor de kinderen. Ook hier geldt echter een belangrijke 'maar'. U moet echt verhuizen en uw leven in België achterlaten.
In ieder geval levert zo’n verhuis geen enkel voordeel op voor uw onroerende goederen in België. België heft immers altijd successierechten op onroerende goederen, ongeacht waar de erflater woont.
LEES OOK: Onterven via levensverzekering niet langer mogelijk(6)