ongeldige schenking?

[meesje]

Mijn schoonbroer is overleden. Was getrouwd met scheiding van goederen. Er zijn drie kinderen.
Schoonbroer was enige kostwinnaar (zelfstandige: reden van dit huweljkscontract). Alle onroerende eigendommen alsook alle roerende beleggingen staan evenwel in onverdeeldheid op beide namen. Er is dus niets belegd op persoonlijke namen.
Bijgevolg valt de helft van al deze eigendommen in de nalatenschap.
Maar er is reeds jarenlange onenigheid met één van de kinderen. Dat kind betwist nu de nalatenschap en beweert dat er impliciet een onwettige schenking is gedaan door mijn schoonbroer aan zijn echtgenote door alles op twee namen te beleggen. Dat kind eist nu dat ipv van 50 percent 75 percent in de nalatenschap valt, aangezien het vrij beschikbare deel (25 percent) in het geval van deze "schenking"(???) zou zijn overschreden.

Klopt dat?

Mijn schoonzuster zegt dat haar echtgenoot alles bewust in onverdeeldheid op beide namen heeft belegd teneinde haar te vergoeden voor haar werk in het huishouden, haar taken als echtgenote en als moeder en dat er daarom in het geheel geen sprake van schenking is. Waren 45 jaar gehuwd.

[wanton]

Heb toch zo'n vermoeden dat die gelijk heeft : bij scheiding van goederen is er geen gemeenschap. De vrouw heeft in de loop van de jaren veel werk verzet om de echtgenoot toe te laten zijn job te doen. Door scheiding van goederen heeft zij geen persoonlijke bezittingen kunnen verwerven. Bij drie kinderen heeft zij dus recht op max. 1/4 van alle ooit aanwezige goederen , zij heeft door die onverdeeldheid te veel gekregen. De vrouw heeft recht op 1/4 reservatair gedeelte en vruchtgebruik op al de rest.
Ik begrijp dat indertijd een scheiding van goederen de regel was indien de man zelfstandig was ' om de rest van de familie te beschermen' ingeval van faillissement. Maar wanneer de partner geen eigen inkomen heeft , kunnen de gevolgen ook negatief uitvallen. Scheiding van goederen , als er kinderen zijn en één van de partners heeft geen inkomen , is idd stellig af te raden.

[meesje]

Hoe moet dit dan verder worden aangepakt:

- de twee andere kinderen willen niets extra claimen, ze willen alles laten zoals het is omdat dit de wens van hun vader was
- de aangifte is reeds gebeurd en de erfenisrechten betaald
- een groot deel van de nalatenschap zit in onroerend goed waarvan de eigendomstitels op beide namen staan/stonden (ieder voor de onverdeelde helft)
- Registratiediensten hebben geen enkele opmerking gemaakt op het feit dat vijftig % (en dus niet 75 %) van alle onverdeeldheden werd aangegeven/ze hebben dus gewoonweg de bankstaten en de kadastergegevens gebruikt basis voor de berekening van de erfenisrechten

Afwachten en zien of kind drie stappen onderneemt? Hij is de enige eiser in deze zaak.

Het is me niet duidelijk hoe hij één en ander gaat kunnen aantonen aangezien alles zich uitstrekt over een periode van 45 jaar. Wat de bankgegevens betreft zal het moeilijk zijn om meer dan tien jaar terug te gaan. Dus moeilijk aantoonbaar dat de echtgenote in de loop der jaren meer of minder heeft gekregen dan wat haar toekomt. Het is immers mogelijk dat de beleggingen van de echtgenote in het verleden tijdens een aantal jaren beduidend meer hebben opgebracht dan die van haar man.....m.a.w. het is toch niet omdat bij het overlijden de verhouding 50/50 is dat het kapitaal van de vrouw door de jaren heen een heel ander parcours kan afgelegd hebben dan dat van haar man ....hoe gaat het protesterende kind dan aantonen welke "schenkingen" tot het eindresultaat hebben geleid?

[roharro]

Tenzij de schenkingen tussen de echtgenoten plaats hebben gevonden tijdens de laatste jaren voor het overlijden (jaren voor dewelke bankgegevens kunnen worden opgevraagd) denk ik dat het kind van uw schoonzus niets zal kunnen bewijzen. Het is inderdaad zo dat ingeval van scheiding van goederen ook de opbrengsten van de beleggingen persoonlijk bezit blijven en bijgevolg het persoonlijk kapitaal doen aangroeien. Ik denk hierbij aan volgend vereenvoudigd illustratief voorbeeld: in een ver verleden krijgt uw schoonzus een schenking vanwege haar echtgenoot (10 000 EUR). Blijkt nu dat ze een krak is in beleggen waardoor haar kapitaal door de jaren heen aangroeit tot 100 000 EUR. Daarentegen is haar echtgenoot minder beslagen op dat vlak en verliest hij geregeld een deel van zijn kapitaal. Hij kan zijn kapitaal wel steeds terug opbouwen met de inkomsten van zijn beroepsactiviteit en bezit op het ogenblik van zijn overlijden ook 100 000 EUR.
Heeft uw schoonzus teveel gekregen? Neen, want 10 000 / 100 000 = 10 %, dus beduidend minder dan 25 %.

Dus ik denk dat het tegendeel moeilijk te bewijzen is door het kind (met die 45 jaar huwelijk voor ogen), want waar gaat hij de nodige bewijsmiddelen vinden na al die jaren?

[wanton]

De Registratie gaat ervan uit dat de genoteerde situatie , zijnde onverdeeldheid 50/50 , normaal is. Zij hebben geen reden om daar aan te twijfelen. Wel noteren dat er geen verjaring optreddt in zo'n affaire.
Tenzij de vrouw een eigen vermogen heeft opgebouwd uit erfenissen , schenking van elders , zijn de inkomsten van het koppel steeds voortgekomen uit de activiteiten van de man. Daarvan heeft de vrouw niets door de scheiding van goederen - de man betaalt wel alle huishoudelijke kosten. Het huis is dan verworven uit het vermogen van de man. Indien hij het laat noteren als gemeenschappelijk 50/50 , doet hij in feite een schenking die het beschikbaar deel overtreft.
Vermits er enkel kinderen aanwezig zijn van het echtpaar , heeft het geen zin deze eis - die juridisch correct is - nu op tafel te leggen , vermits dezelfden gaan erven als ook moeder overlijdt. Deze behoudt sowieso het vruchtgebruik , en de kinderen komen niet ver met een gedeelde blote eigendom. Ik denk voor het huis dat het niet zo moeilijk aan te tonen is , voor de gelden wordt het moeilijker.

[meesje]

Tenzij de vrouw een eigen vermogen heeft opgebouwd uit erfenissen
Ja mijn schoonzus heeft 24 jaar geleden haar ouderljk huis geërfd hetgeen ze toen verkocht heeft. De opbrengst daarvan zit ook al 24 jaar in het belegd kapitaal.
Ook kreeg ze van haar ouders belangrijke onderhandse schenkingen (handgiften) in de periode van zo'n 30 à 35 jaar geleden. Die gelden werden toegevoegd aan de beleggingen die ze samen met haar man deed.

[wanton]

Zodus , de opbrengst van het huis plus alle verworven intresten behoren tot het eigen vermogen van de vrouw. Dat is duidelijk. Is daarvan een deel gebruikt voor de verwerving van het huis? Onderhandse schenkingen komen ook in aanmerking indien men dat als dusdanig kan bewijzen. Deze sommen zijn van de vrouw en blijven nu buiten de nalatenschap.
Twee opmerkingen :
1. U zal met mij akkoord zijn dat het weinig zin heeft om te trouwen 'scheiding van goederen' als men daarna alles in één pot doet en niet handelt als dusdanig. De problemen zijn legio bij overlijden en/of echtscheiding.
2. Het heeft momenteel weinig zin dat één van de kinderen zich verzet tegen een verdeling 50/50. Bij overlijden van moeder erft hij in principe de rest. Met een blote eigendom van een groter deel kan die toch niets beginnen. Alleen zit de kans erin dat er nu , en in totaal , meer successierechten dienen betaald te worden.

[meesje]

Mijn schoonzus zegt me dat het niet mogelijk is om de opbrengst die ze heeft bekomen van de verkoop van het ouderlijk huis te linken aan de aankoop van één of ander onroerend goed (benevens de gezinswoning zijn er nog enkele andere onroerende goederen)
In die aankoopaktes staat niets daaromtrent, enkel dat de echtgenoten kopen "ieder voor de onverdeelde helft". De betalingen gebeurden steeds via overschrijving vanaf de gezamenlijke zichtrekening of met een bankcheque betaald via de gezamenlijke zichtrekening.
Bij de schenkingen verklaarden haar ouders (mondeling) steeds dat ze bedoeld waren voor beide echtelieden. Soms werd er in baar geld geschonken, soms met overschrijving naar gezamenlijke rekening. Schoonzus heeft die zeer oude rekeninguittreksels niet meer....

Als reden voor de keuze van het kontrakt van scheiding van goederen vermeldt ze dat destijds het wettelijk huwelijksstelsel anders was dan nu, dat het toen aangewezen zou zijn geweest een huwelijkskontrakt af te sluiten en dat gelet op het feit dat haar echtgenoot een mogelijk financieel risicovolle beroepsactiviteit ging uitoefenen volledige scheiding van goederen werd aangeraden.
Op ogenblik van huwelijk oefende schoonzus een financieel minstens gelijkwaardige beroepsactiviteit uit, waardoor er geen scheeftrekking was op dat ogenblik. Maar na enkele jaren heeft ze alle beroepsactiviteiten stopgezet toen bleek dat haar echtgenoot zijn inkomsten meer dan volstonden. Maar op dat ogenblik gold in B dat een huwelijkscontract definitief was en niet kon worden gewijzigd. Daarom heeft haar echtgenoot er plichtsbewust voor gezorgd dat er in de beleggingen, zowel roerend als onroerend, zoveel mogelijk de gelijkheid voor de echtgenoten gold. Tegelijkertijd was er dan nog steeds vrijwaring van de helft van het totale vermogen mocht er toch iets misgelopen zijn met de beroepsactiviteit van de echtgenoot.

Het is ook niet duidelijk hoe kan worden aangetoond hoe groot het aandeel van de initiële verkoopsom ouderlijk huis + intresten, dividenden, meerwaarden van de ermee verwezenlijkte beleggingen beloopt in het totale bezit op het ogenblik van overlijden van de echtgenoot. Ik veronderstel dat als haar kind zijn zin doordrijft hij zijn gelijk zal moeten bewijzen voor een Rechtbank?

[roharro]

Naar mijn mening gaat dat kind niet veel kans hebben om een (zinvolle) slag thuis te halen:

1. zoals Wanton schrijft gaat hij (als een rechter op zijn eis ingaat) een grotere naakte eigendom bekomen welke hem zolang de moeder leeft geen enkel voordeel biedt
2. zou hij de omzetting van het vruchtgebruik van die grotere naakte eigendom nastreven dan is zijn kans op succes nogmaals klein:

citaat http://www.elfri.be" onclick="window.open(this.href);return false;:

"Ook de naakte eigenaar kan de omzetting in bepaalde voorwaarden vorderen.

Maar het recht van de blote eigenaar om de omzetting van het vruchtgebruik te vragen is geen absoluut recht. Bij het oordeel van de rechter zal er een belangenafweging plaatsvinden bij de vordering tot omzetting van het vruchtgebruik.

Er bestaat geen verplichting in hoofde van de rechter om de omzetting toe te staan. De rechter zal een oordeel vellen en rekening houdende met de belangen van de partijen.

In een uitspraak van het hof van beroep te Antwerpen van de 20 november 2006 (NJW 160, 321) werd geoordeeld dat een gepensioneerde langstlevende echtgenote, die als vruchtgebruiker beschikt over huurinkomsten van onroerende goederen die tot de nalatenschap behoren, terecht kan opteren voor het behoud van het vruchtgebruik en dus aan de steeds stijgende huurgelend boven de variabele rente van een geldsom die zij zou bekomen na de omzetting van haar vruchtgebruik. De situatie zou bijvoorbeeld anders zijn wanneer de naakte eigenaar genoodzaakt zou worden om grote herstellingen aan deze onroerende goederen te laten uitvoeren."

Laat het kind dus maar uitrazen en wijs het op de waarschijnlijkheid dat zijn initiatief enkel vadertje staat gelukkig kan maken.(meer erfenisrechten)

[wanton]

Op ogenblik van huwelijk oefende schoonzus een financieel minstens gelijkwaardige beroepsactiviteit uit, waardoor er geen scheeftrekking was op dat ogenblik. Maar na enkele jaren heeft ze alle beroepsactiviteiten stopgezet toen bleek dat haar echtgenoot zijn inkomsten meer dan volstonden. Maar op dat ogenblik gold in B dat een huwelijkscontract definitief was en niet kon worden gewijzigd. Daarom heeft haar echtgenoot er plichtsbewust voor gezorgd dat er in de beleggingen, zowel roerend als onroerend, zoveel mogelijk de gelijkheid voor de echtgenoten gold. Tegelijkertijd was er dan nog steeds vrijwaring van de helft van het totale vermogen mocht er toch iets misgelopen zijn met de beroepsactiviteit van de echtgenoot

Sinds 1976 was het in B mogelijk om het huwelijkscontract te laten wijzigen. De wetgeving op erfrecht is in 1981 fel aangepast. Spijtig dat men hiervan geen gebruik heeft gemaakt om één en ander te 'herlezen.'
Dat is voor iedereen met een huwelijkscontract van toepassing : regelmatig een 'herziening' vragen. De persoonlijke situaties , de familiale omstandigheden , de wetgeving , ... Er kunnen heel wat omstandigheden zijn die een aanpassing mogelijk of wenselijk maken.