Graag zou ik uw raad willen inwinnen in verband met de volgende situatie. Een weduwe beschikt momenteel over een fictief roerend kapitaal van 350.000 €. Ze is nog gezond van geest en bekwaam. Ze heeft twee dochters en één zoon en het is haar wens om haar twee dochters nu reeds te bevoordelen. Zij overweegt dit te doen via een schenking (bankgift, te registeren) van 186.000 €, of aan elke dochter 93.000 €. De zoon krijgt niets. De weduwe denkt dat ze nog 4 jaar te leven heeft en legt 92.000 € van haar huidig vermogen opzij om te voorzien in haar onderhoud. In de veronderstelling dat bij haar overlijden 72.000 € (350.000 € - 186.000 € - 92.000 €) overblijft, dan bedraagt de fictieve massa van haar nalatenschap (na inbreng van de schenking) 72.000 € + 186.000 € = 258.000 €. De weduwe mag haar twee dochters bevoordelen met het grootst beschikbare deel waarover zij kan beschikken, dat is 1/4 van 258.000 €, of 64.500 €. De wettelijke reserve van de drie kinderen is 3/4 van 258.000 €, of 193.500 € (elk 64.500 €). Maar in werkelijkheid hebben de twee dochters reeds elk 64.500 € (hun reservataire deel) + 93.000 € (het geschonken deel) = 157.500 € gekregen, terwijl zij slechts elk 96.750 € (64.500 € + 32.250 €) zouden mogen ontvangen aangezien hun moeder slechts over 64.500 € kan beschikken om weg te geven. De dochters hebben dus elk 60.750 € (93.000 € - 32.250 €) te veel gekregen, en kan de zoon een vordering tot inkorting indienen voor 121.500 €! Dit willen de dochters niet, maar hoe kan er doeltreffend gehandeld worden? De moeder denkt dat zij op basis van de opgegeven cijfers haar twee dochters enkel een schenking kan doen van elk maximum 96.750 € (64.500 € reservataire deel dochters + 32.250 € haar beschikbare deel), zodat de wettelijke reserve van de zoon niet wordt aangetast (voor zover er niets veranderd aan de fictieve massa!). Het bedrag dat overblijft zou de weduwe beleggen en zou dan bij haar overlijden onder de drie kinderen verdeeld kunnen worden. Is het idee van de schenking juist of mogelijk en, zo ja, dient het dan een schenking 'buiten erfdeel' of 'als voorschot op erfenis' te worden geformuleerd, of gemengd? Jullie reactie wordt geprezen.
