Situatie: ouders gehuwd zonder huwelijkscontract, wel aparte akte "gifte onder levenden", of "langst leeft al heeft" in 1975. Vader overlijdt in maart 2020 op 84j leeftijd. De akte werd door de notaris geregistreerd na het overlijden. Er zijn 2 kinderen die zeer goed overeenkomen met moeder, en het roerend en onroerend vermogen is niet onaanzienlijk. Naar erfbelasting toe is deze akte voor dit overlijden zeer nadelig, maar ook naar de toekomst mocht moeder komen te overlijden niet ideaal.
Vraag:
- kan moeder de contractuele erfstelling verwerpen, en zo ja: hoe?
- heeft een verwerping nog invloed op de huidige aangifte in de nalatenschap, of is dit enkel nog burgerrechterlijk van tel ?
- de invloed op de toekomstige nalatenschap zal bij verwerping fiscaal gunstiger uitkomen als ik me niet vergis? Indien verwerping niet mogelijk is, dient er
bij een goede successieplanning immers (meer) gewerkt te worden met schenkingen, en vallen er dus schenkingrechten te betalen. Dit op zaken die al eens
belast zijn in de huidige nalatenschap(mocht de verwerping door de fiscus niet aanvaard worden).
Ik stel deze vraag omdat ik in dit forum een interessante post vond van o.a.forumlid Poene (viewtopic.php?t=77402 post #7): "De moeder kan de contractuele erfstelling verwerpen. Ze kan dit vormloos doen. Bij wettelijke erfopvolging moet men een verklaring op de griffie doen, maar bij verwerping van een legaat of een contractuele erfstelling is dit niet zo. Natuurlijk moet de wil van de moeder voldoende vaststaan." Graag echter had ik bevestiging gevraagd, en wat bijkomende info. Mijn notaris was niet direct bekend met deze regeling;
- Winston
- Juridisch actief: Ja
- Regio: België
Benieuwd naar jouw juridische opties? Winston begeleidt jou aan de geschikte oplossing.
Klik hier om jouw situatie te beschrijven en we nemen binnen de 24 uur met jou contact op voor persoonlijke begeleiding
U verwart in uw inleiding twee zaken.
Een "langst leeft al heeft" is een populaire benaming voor een huwelijkscontract met een verblijvingsbeding in volle eigendom. De langstlevende echtgenoot zal automatisch de volledige gemeenschap van goederen toebedeeld krijgen. Dat is geen erfenis: dat is een materie die aan een erfenis voorafgaat namelijk de verdeling van het gemeenschappelijk vermogen (in dit geval een verdeling 100% langstlevende - 0% overledene).
Als uw ouders geen huwelijkscontract hebben, is dat dus onmogelijk van toepassing.
Het moet dus gaan om een Gifte tussen Echtgenoten. Dat heeft betrekking op de nalatenschap. Zonder huwelijkscontract wordt het gemeenschappelijk vermogen gedeeld in 2 (gelijke) helften. De nalatenschap bestaat dan uit:
- de helft van de gemeenschap
- eventuele eigen goederen (eerder zeldzaam).
Mijn ervaring leert me dat een Gifte tussen Echtgenoten bijna altijd twee mogelijkheden voorziet, naargelang er kinderen zijn of niet.
Meestal zal er staan:
A) Gifte voor de geheelheid van de nalatenschap in volle eigendom aan de langstlevende
B) maar te verminderen bij het bestaan van kinderen tot (bijvoorbeeld) het grootst beschikbaar deel in volle eigendom en in vruchtgebruik.
Dat laatste (B) wordt soms aangevuld met "op vraag van een of de kind(eren)".
------------------------
Indien er geen B zou staan, kunnen kinderen de inkorting vragen.
Tot zover de inleiding: u vroeg dat allemaal niet
------------------------
Wat vroeg u wel?
Ja, een langstlevende echtgenoot kan zonder vormvereisten verzaken aan een Gifte tussen Echtgenoten. Net zoals men kan verzaken aan hetgeen men krijgt uit een testament (= een legaat). Dat is vormloos omdat de wet er gewoon geen vorm voor voorzien heeft.
Een uitdrukkelijke verklaring zonder voorwaarden is voldoende.
In beide gevallen behoudt men zijn rechten op de wettelijke erfopvolging.
Een "langst leeft al heeft" is een populaire benaming voor een huwelijkscontract met een verblijvingsbeding in volle eigendom. De langstlevende echtgenoot zal automatisch de volledige gemeenschap van goederen toebedeeld krijgen. Dat is geen erfenis: dat is een materie die aan een erfenis voorafgaat namelijk de verdeling van het gemeenschappelijk vermogen (in dit geval een verdeling 100% langstlevende - 0% overledene).
Als uw ouders geen huwelijkscontract hebben, is dat dus onmogelijk van toepassing.
Het moet dus gaan om een Gifte tussen Echtgenoten. Dat heeft betrekking op de nalatenschap. Zonder huwelijkscontract wordt het gemeenschappelijk vermogen gedeeld in 2 (gelijke) helften. De nalatenschap bestaat dan uit:
- de helft van de gemeenschap
- eventuele eigen goederen (eerder zeldzaam).
Mijn ervaring leert me dat een Gifte tussen Echtgenoten bijna altijd twee mogelijkheden voorziet, naargelang er kinderen zijn of niet.
Meestal zal er staan:
A) Gifte voor de geheelheid van de nalatenschap in volle eigendom aan de langstlevende
B) maar te verminderen bij het bestaan van kinderen tot (bijvoorbeeld) het grootst beschikbaar deel in volle eigendom en in vruchtgebruik.
Dat laatste (B) wordt soms aangevuld met "op vraag van een of de kind(eren)".
------------------------
Indien er geen B zou staan, kunnen kinderen de inkorting vragen.
Tot zover de inleiding: u vroeg dat allemaal niet
------------------------
Wat vroeg u wel?
Ja, een langstlevende echtgenoot kan zonder vormvereisten verzaken aan een Gifte tussen Echtgenoten. Net zoals men kan verzaken aan hetgeen men krijgt uit een testament (= een legaat). Dat is vormloos omdat de wet er gewoon geen vorm voor voorzien heeft.
Een uitdrukkelijke verklaring zonder voorwaarden is voldoende.
In beide gevallen behoudt men zijn rechten op de wettelijke erfopvolging.
Gaby, bedankt voor de reactie reeds. Inderdaad geen huwelijkscontract, wel een gifte tussen echtgenoten. De eruit volgende verdeling van de nalatenschap (= 1/2 van het vermogen) zou zijn: 1/2 in volle eigendom en 1/2 in vruchtgebruik langstlevende, en 1/4 naakte eigendom voor elk kind. Indien de verzaking wordt toegepast, zou dit worden: vruchtgebruik volle nalatenschap langstlevende, 1/2 naakte eigendom per kind. (Als ik me niet vergis). Ik veronderstel dat de notaris dan een nieuwe akte van erfopvolging zal moeten maken.
Ja.
En als er al een aangifte van nalatenschap was ingediend, moet er een "nieuwe aangifte" komen omdat de devolutie gewijzigd is (lees: de erfvervalling).
Artikel 3.3.1.0.6. VCF
In de volgende gevallen moet binnen dezelfde termijnen als vermeld in artikel 3.3.1.0.5, § 2, een nieuwe aangifte ingediend worden bij de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie :
...
3° als er een verandering in de devolutie van de nalatenschap ontstaat;
En als er al een aangifte van nalatenschap was ingediend, moet er een "nieuwe aangifte" komen omdat de devolutie gewijzigd is (lees: de erfvervalling).
Artikel 3.3.1.0.6. VCF
In de volgende gevallen moet binnen dezelfde termijnen als vermeld in artikel 3.3.1.0.5, § 2, een nieuwe aangifte ingediend worden bij de bevoegde entiteit van de Vlaamse administratie :
...
3° als er een verandering in de devolutie van de nalatenschap ontstaat;