hoe erfenis af te handelen?

[Jacques]

Vader heeft Nederlandse nationaliteit, maar woonde 42 jaar onafgebroken in Belgi?, tot zijn overlijden. Uit 1e huwelijk 3 kinderen (waarvan ik er 1 ben), gescheiden en hertrouwd met Belgische vrouw, maar met Nederlands huwelijkscontract. Vader heeft 2 jaar voor zijn overlijden fictief domicilie in Nederland gekozen en testament naar NL recht op laten maken bij een NL notaris, die zijn 2e vrouw bevoordeelt t.o.v. de kinderen (ivgl met de Belgische 'reserve'). Niet onwaarschijnlijk is dit de enige reden van de fictieve domicili?ring. Vlak voor zijn overlijden is het onroerend goed dat vader bezat verkocht (huis en een perceel bouwgrond). De erfenis bestaat dus feitelijk alleen uit vermogen.

Mijn vragen zijn de volgende:

1) Ik heb het Belgische IPR nagelezen en volgens mij moet de bepaling van de nalatenschap en de verdeling daarvan volgens Belgisch recht plaatsvinden. Heb ik gelijk?

2) Wat te doen met het NL testament? Kunnen de kinderen bij de Belgische rechter vragen om inkorting?

3) Ik acht de kans groot dat de weduwe van mijn vader onjuiste verklaringen heeft afgelegd (reeds gebeurd bij het doen van aangifte van overlijden) cq zal afleggen t.a.v. mijn vader's werkelijke domicilie bij leven in een poging er voordeliger vanaf te komen cq de kinderen te benadelen. Kan dit nog juridische consequenties voor haar hebben indien ze dit willens en wetens doet?

4) Aan de hand van mijn vaders administratie moet het al vrij gemakkelijk zijn om vast te stellen dat zijn werkelijke domicilie in Belgi? was en niet in Nederland. Deze moet in het bezit zijn van mijn vaders weduwe (zij heeft de verhuizing georganiseerd na verkoop van het huis, ivm langdurig verblijf van mijn vader in het ziekenhuis). Wat kan ik doen om deze in handen te krijgen danwel te voorkomen dat mijn vaders weduwe bewijs mbt mijn vaders werkelijke domicilie vernietigt/verduistert?

5) Wat is een realistisch scenario in dit geval, als een minnelijke schikking niet mogelijk blijkt? Op welk deel van de nalatenschap van mijn vader hebben de kinderen in dit geval recht?

Hartelijk dank voor jullie assistentie!
mvg
Jacques

[Lex]

Zie artt. 77-83 van het IPR.

[Jacques]

Inmiddels ben ik in het bezit van het testament van mijn vader. Hij kiest ervoor de vererving naar Nederlands recht plaats te laten vinden. Ik begrijp dat dat geen probleem is voor de Belgische wet (IPR), als de Belgische bepalingen inzake de omvang van het voorbehouden erfdeel maar gerespecteerd worden. Volgens mij is die omvang in het Belgische recht hetzelfde als het Nederlandse recht (in dit geval bij 3 kinderen 1/4e deel van de nalatenschap). Alleen vermeldt het Nederlandse testament bepalingen die de weduwe vruchtgebruik toekennen z?nder de mogelijheid uit de onverdeeldheid te treden (voor zover ik weet is uit onverdeeldheid treden in Nederland niet wettelijk geregeld). Maar belangrijker: het testament bevat een zgn 'interingsbeding'. Dit houdt in dat de weduwe g??n verantwoording verplicht is aan de bloot eigenaars (de kinderen) over wat ze met dit bloot eigendom doet en als ze dat wenst, kan ze het verbrassen tot er niets meer over is. De facto komt dat op een onterving neer.
Zijn de bepalingen t.a.v. vruchtgebruik en interingsbeding in het Nederlandse testament in dit geval geldig? Ze staan m.i. wel op gespannen voet met de geest van de bepalingen over het voorbehouden erfdeel uit het Belgische IPR...

Groet,
Jacques

[Lex]

Steek eens uw licht op, op www.rechtenforum.nl

[TAS]

?Art.4.?2.Voor de toepassing van deze wet wordt onder gewone verblijfplaats verstaan:1?.de plaats waar een natuurlijke persoon zich hoofdzakelijk heeft gevestigd,zelfs bij afwezigheid van registratie en onafhankelijk van een verblijfs- of vestigingsvergunning;om deze plaats te bepalen ,wordt met name rekening gehouden met omstandigheden van pesoonlijke of professionele aard die duurzame banden met die plaats aantonen of wijzen op de wil om die banden te scheppen...Art.78.?1.De erfopvolging wordt beheerst door het recht van de Staat op wiens grondgebied de overledene bij zijn overlijden zijn gewone verblijfplaats had...?(WIPR 16 juli 2004).

?Art.77.De Belgische rechters zijn bevoegd om kennis te nemen van de vorderingen betreffende de erfopvolging ...indien:1?.de overledene bij zijn overlijden zijn gewone verblijfplaats in Belgi? had ;of...?(WIPR).

?Art.196.Met (wanbedrijf)...worden gestraft de andere personen die in authentieke en openbare geschriften valsheid plegen en alle personen die in...private geschriften valsheid plegen...?(Strafwetboek).

?Art.1370.Bezitsvorderingen worden slechts toegelaten onder de volgende voorwaarden...?(Ger.W.=Gerechtelijk Wetboek).

Ik ga ervan uit dat er uit het tweede huwelijk geen gemeenschappelijke kinderen waren.
?Art.745?Zij(=de kinderen) erven voor gelijke delen en bij hoofden?Art.745bis.Wanneer de overledene afstammelingen, geadopteerde kinderen of afstammelingen van deze achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap??(B.W.=Burgerlijk Wetboek).

?Art.1175.De boedelbeschrijving heeft ten doel de omvang van de?onverdeeldheid?vast te stellen.Zij bevat met name de beschrijving en de schatting van de roerende goederen,de ontleding van de titels en papieren,de opgave van de verklaringen door de belanghebbenden gedaan ten laste of ten bate van de boedel.Art.1177.De personen bedoeld in artikel 1167 die doen blijken van een ernstig belang in de bewaring,kunnen bij verzoekschrift aan de vrederechter de machtiging vragen om een boedelbeschrijving te laten opmaken...?(Ger.W.).

[Jacques]

Beste Tas en Lex, dank voor de antwoorden. @Tas, inderdaad er zijn geen kinderen uit het 2de huwelijk geboren.

Ik maak uit Tas' antwoord op dat alle bepalingen uit de Belgische wet die samenhangen met het bepalen van hoogte van het voorbehouden erfdeel en de (laten we noemen) 'behandeling' daarvan, van toepassing zijn. Ik bedoel hiermee het recht om uit onverdeeldheid te treden, waarbij voor bepaling van de waarde van het vruchtgebruik 20 jaar bij de leeftijd van het oudste kind wordt opgeteld (haar werkelijke leeftijd is lager).

Groeten,
Jacques

[Jacques]

Merkwaardig... mijn zuster heeft een (Belgische) notaris geraadpleegd en die beweerde dat het NIET mogelijk is uit onverdeeldheid te treden, zonder dat de vruchtgebruiker het daar mee eens is. Jammer dat ik er niet bij was, maar het bevreemd me nogal: er is g??n onroerend goed in de boedel, alleen kapitaal. Iemand enig idee waarom de notaris dit zou zeggen?

Groeten,
Jacques

[Lex]

De langstlevende krijgt het vruchtGEBRUIK over de HELE(=incl. kapitaal) nalatenschap!(art. 745bis,B.W.)

[Jacques]

Uiteraard, dat is helemaal duidelijk...

Maar beste Lex wat bedoel je dan met je antwoord voor een ander topic (http://www.juridischforum.be/forum/viewtopic.php?t=1878), namelijk:

Het is zeer wel mogelijk zowel het vruchtgebruik als de naakte eigendom om te zetten in volle eigendom, MET uitbetaling aan de partijen die uitgekocht worden.
Niemand kan gedwongen worden in onverdeeldheid te blijven.

De enige uitzondering ligt precies in de bescherming van de langstlevende echtgenoot, art. 745quater, ? 4 B.W.: Het vruchtgebruik van het onroerend goed dat bij het openvallen van de nalatenschap het gezin tot voornaamste woning diende, en van het daarin aanwezige huisraad, kan niet worden omgezet dan met instemming van de langstlevende echtgenoot.

Dit betekent dat de langstlevende echtgenoot steeds de omzetting kan vragen, terwijl de overige erfgenamen dat slechts kunnen met het gedeelte van de nalatenschap dat niet de voornaamste gezinswoning en het daarin aanwezige huisraad omvat.

Dat doet toch het idee bij mij post vatten dat het mogelijk is het vruchtgebruik (of het bloot eigendom) 'af te kopen'. Die notaris beweerde dat dat zonder toestemming van de vruchtgebruiker niet mogelijk is. Als ik de quote goed interpreteer, is dat wel mogelijk.

[Jacques]

Hmmm... als ik Art. 745quinquies ? 2 lees
Het recht om de omzetting te vorderen kan niet worden ontnomen aan de afstammelingen uit een vorig huwelijk van de vooroverleden echtgenoot.

In ? 3 staat
In geval de langstlevende echtgenoot tot de nalatenschap komt met afstammelingen uit een vorig huwelijk en de omzetting wordt gevorderd door een van de partijen, wordt de langstlevende echtgenoot geacht ten minste twintig jaar ouder te zijn dan de oudste afstammeling uit een vorig huwelijk.


Nu vind ik over de waarde van het vruchtgebruik ten aanzien van de volle eigendom de volgende gegevens:

leeftijd van de vruchtgebruiker tussen de 40 en de 50 jaar : 56 %;
tussen de 50 en de 55 jaar : 52 %
tussen de 55 en de 60 jaar : 44 %;
tussen de 60 en de 65 jaar : 38 %
tussen 65 en 70 jaar : 32 %;
tussen 70 jaar en 75 jaar : 24 %;
tusen 75 en 80 jaar : 16 %;
boven de 80 jaar : 8 %.

Op moment van overlijden was mijn oudste zuster 44 jaar, ze is nu 45 jaar. Ik concludeer op basis van bovenstaande dat de vruchtgebruiker wordt geacht 65 jaar te zijn, zodat de waarde van het vruchtgebruik 32% van het volle eigendom is. Klopt dat? Of moet het 38% zijn?


Groeten,
Jacques