JuridischForum.be

Bij leven schenken de ouders aan 1 van hun kinderen een riante woning als voorschot op zijn erfenis.

De akte vemeld:”dewelke (= schenkers) verklaren deze gifte onder levenden te doen bij wijze van voorschot op erfenis en met vrijstelling van inbreng in natura”

2 blz verder staat: “ bijzonder besprek : zoals gezegd ten hoofde dezer is deze tegenwoordige gifte gedaan ten titel van voorschot op de nalatenschap van de gevers; nochtans en bij afwijking van artikel 859 van het burgerlijk wetboek, zal geen terugkering van het bij dees geschonken goed moeten gebeuren, noch in natuur, noch in gelden. Diensvolgens zal de begiftigde het recht hebben het bij dees geschonken goed in natuur te behouden en zal hij geen welkdanige hoegenaamde inbrengsten in gelden meer moeten doen.”

Het grote probleem is nu dat deze woning ( officieel en ontegensprekelijk geschat) veel meer waard is dan het rechtmatige deel.
De overige kinderen vragen nu de inkorting.
Het kind dat de woning kreeg (begunstigde) beweert echter dat het niet te veel kreeg omdat het zich beroept op de toekenning van het zogenaamde “kindsdeel, of toekenning buiten erfdeel.
Notarissen (4 gecontacteerde) beweren dat hier geen sprake is van een deel buiten erfdeel, de advocaat van de begustigde natuurlijk wel.

Nu is de prangende vraag: Is bovenstaande schenking te zien als een schenking met deel buiten erfdeel of niet?
Er zijn dus 3 mogelijkheden:
1) begunstigde krijgt ook het “kindsdeel” bij.
2) begunstigde mag het deel dat hij teveel kreeg als waarde van de woning behouden, maar mag in niets van de rest meer meedelen, omdat zijn aandeel reeds groter is dan de totale erfenis gedeeld door het totaal aantal kinderen.
3) de waarde van de woning moet terug in de pot en het totale bedrag dient gelijkwaardig onder de kinderen te worden verdeeld. ( en de begunstigde moet dus een deel geld terugstorten).

Kan iemand me hier een betrouwbaar antwoord op geven aub?

Ik zeg niet dat ik het evangelie verkondig , maar ga voor mogelijkheid 2. Er is vrijstelling van inbreng : niet in natura , niet in geld. Dit impliceert dat een deel van het vrij beschikbaar gedeelte aan hem toekomt. Hij zal dan ook niet meer kunnen meedelen in de nu aanwezige erfenis.
een principe bij schenking is eigenlijk nog altijd : geef aan al uw kinderen evenveel en hetzelfde. Dan zijn er geen problemen achteraf.

Verwijderd.

creatief, ik weet niet zo zeker hoor! De notaris stelt nu zelf voor om optie 1 te nemen,"nadat hij eens opnieuw bestudeert heeft...)
Wat bedoel je met overschrijding van de fictieve massa? De fictieve massa is toch het te verdelen actief minus de passiva (bedrag erfenis - kosten). Dat heeft m.i. niets te maken met het al dan niet in rekening brengen van een kindsdeel. (ik ben leek hoor op dat gebied)

Verwijderd.

Verwijderd.

Creatief:Indien de overledene 2 kinderen achterliet, dan mocht hij (zij) 1/3 van zijn vermogen (= fictieve massa) vrij wegschenken. Dit is het beschikbaar vermogen. Bij 3 kinderen en/of meer kinderen mocht hij 1/4 van zijn vermogen vrij wegschenken. Overschrijdt de erflater dit deel, dan kunnen de andere kinderen de "inkorting" vragen.

Dit is toch hier wat men het kindsdeel of “buiten erfdeel “ noemt denk ik?
Juist hierom gaat het in deze discussie. De genotsdrager zegt: ik kreeg extra het beschikbaar vermogen, de andere ergenamen zeggen : dit is geen beschikbaar vermogen of buiten erfdeel, het is enkel een voorschot op uw erfgenis; iedereen moet evenveel krijgen.


Creatief: Vraagje:
Stond er nog iets anders bij vermeld in die schenkingsakte van dat vastgoed? Bijvoorbeeld, een "voorwaarde". Het kind kreeg dat huis geschonken op voorwaarde dat hij zijn ouders verzorgde tot ze zouden overlijden, of ... misschien dat hij levenslang moest zorgen voor een gehandicapt kind?

Neen, er was geen enkele voorwaarde gesteld



Creatief: Wanneer de begiftigde het geschonken onroerend goed echter vervreemd heeft voor het openvallen van de nalatenschap, zal de inbreng geschieden door mindere ontvangst.

Mindere ontvangst voor de andere erfgenamen, of voor de “genotsdrager?


Creatief: In ons antwoord gaan we er van uit, dat de begunstigde van het vastgoed ruim meer heeft gekregen dan alle andere erfgenamen. Om het juiste antwoord te geven zouden we de fictieve massa moeten kennen. Het is goed mogelijk dat andere erfgenamen ook grond, of grote roerende schenkingen hebben gekregen. De fictieve massa wordt dan groter en het beschikbaar deel wordt dan ook groter.
Je haalt nu één facet aan van de nalatenschap, nl. het geschonken vastgoed. De rest wordt niet vermeld en dan wordt het moeilijk om hier antwoord op te geven.

Volgende informatie:

Ouders hebben 3 kinderen
1 kind bekomt als voorschot op erfdeel met volgende nota’s in de akte:
“gifte onder levenden bij wijze van voorschot op erfenis en met vrijstelling van inbreng in natura"

Verder nogmaals:
bijzonder besprek : zoals gezegd ten hoofde dezer is deze tegenwoordige gifte gedaan ten titel van
voorschot op de nalatenschap van de gevers; nochtans en bij afwijking van artikel 859
van het burgerlijk wetboek, zal geen terugkering van het bij dees geschonken goed moeten
gebeuren, noch in natuur, noch in gelden. Diensvolgens zal de begiftigde het recht hebben het bij
dees geschonken goed in natuur te behouden en zal hij geen welkdanige hoegenaamde
inbrengsten in gelden meer moeten doen.”

Ouders overlijden x jaar later:

Er wordt onder de 3 kinderen 100 000 euro aan gelden verdeeld (elk 33 000 euro), en aangegeven in de nalatenschapsaangifte.
Een hoeve wordt verkocht door de notaris: opbrenst = 500 000 euro

Voor de totale vereffening dient nu een schatting te gebeuren voor het vooraf geschonken goed, zijnde een riante villa. Een officiële en niet aanvechtbare (door de notaris en alle partijen aanvaarde schatter) schatting levert 490 000 euro op.

Bijgevolg (we houden geen rekening met kosten, die worden evenwaardig verdeeld)
Fictieve massa =
Geld 100 000
Opbrengst hoeve 500 000
Villa 490 000

Totaal 1 090 000


Een logische verdeling, rekening houdend met de schenking bij leven, lijkt me:
1090000/3 = elk 363000 euro
Gezien erfgenaam1 al 490000 euro kreeg moet die 126000 euro (490000-363000) terugstorten aan de andere erfgenamen.
Vooreerst zag ook de notaris dit zo.

Nu beweert erfgenaam1met zijn advocaat:
Gezien ik een voorafschenking kreeg met bovenstaande clausules, dient dit beschouwd als een extra deel buiten erfdeel. Die meent dus recht te hebben op ¼ deel extra.
Maw : die meent recht te hebben op 1090000/4 x 2 = 54500 euro, en de 2 andere erfgenamen zouden nog slechts recht hebben op elk 272500 euro. De notaris volgt nu ook plots deze redenering.

Ik meende de clausules als volgt te kunnen interpretteren:
Erfgenaam 1 moet volgens de clausules “
voorschot op de nalatenschap van de gevers; nochtans en bij afwijking van artikel 859
van het burgerlijk wetboek, zal geen terugkering van het bij dees geschonken goed moeten
gebeuren, noch in natuur, noch in gelden. Diensvolgens zal de begiftigde het recht hebben het bij
dees geschonken goed in natuur te behouden en zal hij geen welkdanige hoegenaamde
inbrengsten in gelden meer moeten doen.”

het aandeel 126000 euro niet terugstorten. Hij kreeg bijgevolg 490000 euro en kan die behouden, maar de 2 ander erfgenamen hebben elk recht op (1090000-490000)/2 =300000euro. Bijgevolg moet erfgenaam 1 voor beide andere erfgenamen opleggen tot ze elk 300000 euro bekomen.

Nu is de cruciale vraag: welke van de 3 bovenstaande versies is de juiste?

Verwijderd.

Ik maak de berekening:
Totale fictieve massa = 1.090.000 €
Beschikbaar vrij weg te geven deel = 1.090.000 € = 272.500 €
Wat blijft er nog over in de pot? 1.090.000 - 272.500 € = 817.500 €

Deze 817.500 € worden verdeeld over de 3 erfgenamen, maar er is een probleem, nl. het begiftigd kind heeft al een deel gekregen. Hier owrdt geen rekening gehouden met het vrij beschikbaar weg te geven deel!

K1: kreeg villa ter waarde van 490.000 €. Hier wordt het beschikbaar deel van afgetrokken, nl. 272.500 €. Er wordt hier geen rekening meer mee gehouden. Ouder was daar vrij in om weg te schenken.
490.000 € -272.500 € = 217.500 € heeft hij als voorschot op de erfenis gekregen.
Het reservatair deel per kind bedraagt dus: 272.500 €. Hierop heeft K1 dus recht.
Hij zou nog recht hebben op 55.000 € uit de nalatenschap. Die 490 € mag hij terugvragen van de 2 andere erfgenamen.

K2: krijgt ongeveer 272.500 €.
K3: krijgt ongeveer 272.500 €.
K1: krijgt 55.000 €

Je mag zelf die 490 € juist berekenen. Mijn plicht roept. De kleinzoon wordt wakker en moet gevoed worden.

Creatief heeft hier en daar wat rekenfouten gemaakt in de berekening. Ik heb ze even aangepast (in het vet hierboven).

creatief en Lightning,
bedankt voor uw verrijkende informatie.
Is dit echter niet een beetje in strijd met wat de brochure van de notarissen zegt:


Men kan immers op twee manieren aan een erfgenaam schenken:
“buiten erfdeel” of “op voorschot van erfenis”.
In ons recht bestaat een vermoeden dat iedere schenking op voorschot
van erfenis is.
Wil men een schenking buiten erfdeel doen, dan moet men dit
expliciet zeggen.
Noteer dat wanneer men schenkt aan een derde, d.i. een niet-erfgenaam, de
schenking steeds buiten erfdeel is.
Doet de schenker een gift buiten erfdeel dan heeft hij de bedoeling om
de begiftigde-erfgenaam reeds tijdens zijn leven en op definitieve wijze
een extraatje te gunnen, bovenop het normaal erfdeel dat de
begunstigde later bij het overlijden van de schenker nog zal optrekken.
Dergelijke gift moet binnen de perken van het beschikbaar deel blijven
en wordt daarop dan ook aangerekend. Het beschikbaar deel is het
deel van het vermogen waarover de overledene vrij mag beschikken in
het voordeel van wie hij wenst. De grootte varieert naargelang wie de
erfgenamen zijn en met hoeveel ze zijn.
Is door de gift de reserve van de reservatairen aangetast, dan moet
inkorting plaatsvinden.
De reserve is het wettelijk erfdeel dat bepaalde in de wet opgesomde
erfgenamen nooit kan ontnomen worden. Ook dit verschilt van geval
tot geval. Informeer u hierover bij uw notaris.
Inkorting
De inkorting van een schenking gebeurt in principe in natura zodra een
vordering daartoe door de benadeelde erfgenaam wordt ingesteld. De schenking
wordt gekortwiekt ten belope van het deel dat het beschikbaar deel van de
erfenis overtreft.
Om uit te maken of het beschikbaar deel is overtroffen (en de reserve dus is
aangetast), zal worden overgegaan tot de samenstelling van de zogenaamde
“fictieve massa”, d.i. de som van alle erfgoederen die de overledene nog
achterlaat, vermeerderd met alle schenkingen die hij tijdens zijn leven deed.
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
20
Juridisch betekent dit dat het eigendomsrecht van de begiftigde over het
geschonken goed, geheel of gedeeltelijk, zal ontbonden worden. Op dit principe
bestaan evenwel tal van uitzonderingen.
Het betreft gevallen waarbij de schenking intact blijft maar de begiftigde tot
inkorting dient over te gaan via mindere ontvangst. De begiftigde van de
schenking zal dan uit de rest van de goederen die nog in de erfenis aanwezig zijn
minder optrekken.
Men kan ook een schenking doen als voorschot op het erfdeel. De
schenker heeft dan niet het inzicht de begiftigde meer te geven dan
zijn andere erfgenamen. Hij ziet de schenking louter als een voorschot
op het erfdeel van de betrokken begunstigde. Schenkt hij op die
manier, dan is het de wens van de schenker om de gelijkheid tussen al
zijn erfgenamen te behouden. Alle erfgenamen zullen uiteindelijk een
gelijk aandeel erven, maar de begiftigde krijgt op voorhand een
welbepaald goed en heeft hiervan dus een soort vooruitgeschoven
genotsrecht. Men wil de begiftigde in feite slechts een tijdelijk voordeel
verschaffen. Het herstel van de gelijkheid onder de erfgenamen vindt
bij dergelijke giften plaats op het moment van het overlijden van de
schenker en meer bepaald door de techniek van de inbreng.
Giften op voorschot van erfenis worden om die reden in principe niet
aangerekend op het beschikbaar deel.
Inbreng
Inbreng betekent dat het geschonken goed moet terugkeren naar de erfmassa
waar het onder de erfgenamen zal verdeeld worden. Alleen mede-erfgenamen
kunnen van elkaar inbreng vorderen. De wijze waarop de inbreng concreet
plaatsvindt, verschilt naar gelang de schenking onroerende dan wel roerende
goederen tot voorwerp had.
De inbreng van onroerende goederen geschiedt in principe in natura. Het goed
zelf wordt teruggegeven. Het komt terug vrij en onbelast van alle schulden en
hypotheken. Heeft de begiftigde het goed ondertussen zelf verkocht, dan moet
de inbreng niet in natura gebeuren maar door mindere ontvangst. De waarde
van het onroerend goed op het ogenblik van het openvallen van de nalatenschap
is dan verschuldigd. Indien er in de nalatenschap voldoende onroerende
21
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
goederen zijn van gelijke aard, waarde en deugdelijkheid als het geschonkene,
dan kan de inbreng eveneens door mindere ontvangst gebeuren.
Voor roerende goederen vindt de inbreng krachtens de wet altijd door
minderneming of mindere ontvangst plaats. De begiftigde mag het goed dus
behouden, maar de andere erfgenamen nemen vóór de verdeling van de erfenis
daaruit andere goederen vooraf ter waarde van de schenking zodat alle
erfgenamen terug op gelijke voet komen te staan. Men houdt hierbij rekening
met de waarde van het geschonken roerend goed ten tijde van de schenking.
Het moge duidelijk zijn dat bij schenking van een onroerend goed de
inbreng in natura een alles behalve praktische wijze van herstel van de
gelijkheid onder de erfgenamen is.
Stel: vader schenkt zijn dochter Leen een perceel bouwgrond op
voorschot van erfenis. Hij heeft daarnaast twee zonen: Filip en Pieter.
Wanneer later bij het overlijden van vader dochter Leen, die inmiddels
bv. gebouwd heeft op de grond, deze opnieuw zou moeten afstaan aan
de nalatenschap om hem te delen met Filip en Pieter, dan is dat geen
prettig vooruitzicht dat bovendien vaak door partijen niet eens gewild
wordt. In de notariële praktijk wordt daarom doorgaans uitdrukkelijk in
de schenkingsakte een clausule toegevoegd waarbij wordt afgestapt
van het principe van de inbreng in natura en deze vervangen wordt
door het principe van de mindere ontvangst.
Men noemt dit een schenking met vrijstelling van inbreng in natura.
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
22
Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat
Nederlandstalige Gemeenschapsraad
Verantwoordelijke uitgever: L. Eeman
Bergstraat 30/34
1000 Brussel
2010
D/2010/1928/1
mei/10
http://www.notaris.be" onclick="window.open(this.href);return false;

indien jullie redenering klopt is het dan zo dat, van zodra je iemand een schenking doet onder levenden en bij wijze van voorschot op erfenis en met vrijstelling van inbreng in natura” dat de genotsdrager dan automatisch een extra deel krijgt buiten het normale erfdeel? De informatie van de notarissen hierboven spreekt dit toch enigszins tegen, of versta ik het weer eens niet goed?

Sorry voor de rekenfout. Het bedrag stond wel juist aangegeven in mijn Excelsheet. Ik was een beetje te gejaagd door het feit dat kleinzoonlief opgehaald moest worden en eten moest hebben. Nu maken we een flinke wandeling.

Voor wat betreft je laatste reply, Archimeded: het begiftigd kind kreeg enkel het vrij beschikbaar deel er boven op. Het overige deel, nl. 217.500 € moest hij inbrengen.

We zijn géén advocaten, maar onze berekening ligt in lijn hoe de vereffening-verdeling zal gebeuren, zonder rekening te houden met het passivagedeelte van de nalatenschap.
Hopelijk kan je je verzoenen. Het is pijnlijk te ervaren dat één kind véél meer heeft gehad dan de andere kinderen.

Jullie ouders zullen nooit geweten hebben dat de overige erfgenamen de inkorting konden aanvragen.
Net als Wanton ben ik er voorstander van om elk kind evenveel te geven, zelfs enkel en alleen maar om de vrede in de familie te behouden.
Ouders hebben de kinderwens uitgedrukt gehad om 3 kinderen te verwekken. Ze moeten ze dan ook eigenlijk alle 3 evenveel geven.

Voor wat betreft je laatste reply, Archimeded: het begiftigd kind kreeg enkel het vrij beschikbaar deel er boven op. Het overige deel, nl. 217.500 € moest hij inbrengen.

Ok creatief, maar in de richtlijnen van de notarissen, (zie mijn vorigerepliek) staat toch juist dat ze bij een schenking geen vrij beschikbaar deel krijgen?

verwijderd

euhhhh,
kan Wanton of Scorpioen hier iets op zeggen aub???
Het is allemaal zo verwarrend voor een leek.....