JuridischForum.be

?en van mijn ouders leid aan een ongeneeslijke ziekte en zal onvermijdelijk komen te sterven binnen enkele maanden.

Om alles goed te regelen hebben wij (moeder, en 2 kinderen) contact opgenomen met de notaris die voortstelt om een sterfhuisclausule toe te passen op het huwelijkscontract zodat mijn moeder alle eigendom toegewezen krijgt zonder successierechten te betalen. De bedoeling is dan dat alle eigendom door de moeder nadien geschonken wordt aan de kinderen om zo in de 3% schijf te vallen.

Wat is zo'n sterfhuisclausule eigenlijk? Ik vind daar bijzonder weinig informatie over terug.

In de meeste overeenkomsten tussen echtgenoten geldt er wederkerigheid en gelijkheid (omdat men niet kan weten wie eerst zal sterven). Bvb. wat de nalatenschap betreft doen beiden een gifte tussen echtgenoten aan elkaar of wat de toebedeling van de gemeenschap betreft geeft men alles aan de langstlevende.

In een huwelijkscontract waar men alles aan de langstlevende geeft op voorwaarde van het overlijden van de andere echtgenoot past de fiscus een bepaald artikel toe ("artikel 5") dat zegt: op alles wat dergelijke langstlevende m??r krijgt dan de helft van de gemeenschap, doen wij, de fiscus, alsof dat verkregen is alsof het bij testament gebeurde zodat er successierechten betaald moeten worden op alles boven die helft.

De gewone verdeling van een gemeenschap is: de helft aan de langstlevende en de helft aan de nalatenschap. Er worden dan successierechten berekend op die helft die naar de nalatenschap gaat.

In het geval van "artikel 5" past men successierechten toe op die helft die dan ook naar de langstlevende gaat bovenop de helft die ze al kreeg.

Maar ... artikel 5 is al minstens 70 jaar oud en zegt nog altijd :"op voorwaarde van overlijden". Als je nu weet met zekerheid (99%) dat de ?ne echtgenoot eerst zal sterven, dan wijzig je het huwelijkscontract zodanig dat er staat: bij ontbinding van de gemeenschap wordt deze in alle gevallen en onvoorwaardelijk toebedeeld aan de langstlevende.

De langstlevende krijgt alles en er moeten geen successierechten betaald worden op die 2de helft.

Bemerk: de kinderen erven NIETS, wat er toe zal leiden dat bij overlijden van de langstlevende ALLES belast zal worden in hoofde van de kinderen.

Je notaris moet dus ook al het tweede overlijden in rekening brengen en rekening houden met de latere belastingen. Aangezien de kinderen vrijgesteld zijn van belastingen als ze minder krijgen dan 12500 eur per persoon, krijgen ze beter ook al een stuk...


Men noemt dit sterfhuisclausule omdat zo een wijziging nog gemaakt kan worden de vooravond van het overlijden... Desnoods komt de notaris aan huis!


Wat de latere schenking betreft door moeder aan de kinderen: die 3% geldt alleen voor schenkingen van bouwgronden en roerende goederen. Je kan ook nog altijd een bankgift doen (als je moeder nog 3 jaar zal leven).

Ik vermoed dat dit enkel geld voor de gemeenschap van bezittingen.
Buiten deze gemeenschappelijke goederen heeft mijn vader nog een huis in privatief bezit (ooit geerfd en volgens huwelijkscontract niet tot de gemeenschap behorend)

Dit zal vermoedelijk wel door de kinderen geerft worden (naakte eigendom) en het vruchtgebruik door mijn moeder.

Ik vermoed dat dit enkel geld voor de gemeenschap van bezittingen.

Yup.

Buiten deze gemeenschappelijke goederen heeft mijn vader nog een huis in privatief bezit (ooit geerfd en volgens huwelijkscontract niet tot de gemeenschap behorend)

Dat noemt men een eigen goed.

Dit zal vermoedelijk wel door de kinderen geerft worden (naakte eigendom) en het vruchtgebruik door mijn moeder.

Yup, tenzij hij een testament zou gemaakt hebben of nog maken. Maar wat de eigen goederen betreft, bestaat er zo geen artikel 5 en dus moet je ook niets speciaals voorzien. Het wettelijk stelsel van vererving is het goedkoopste.

Bij een sterfhuisclausule of ziekenhuis beding omzeilt men eigenlijk de 'kansberekening'. Men laat in een wijziging van huwelijkscontract vastleggen dat alle gemeenschappelijke goederen bij het overlijden van de eerste der echtgenoten eigendom is van ??n welbepaalde echtgenoot die met naam genoemd wordt. Dit is dan wel diegene van wie men niet verwacht dat hij zal overlijden , vb. wegens ziekte. Zulke constructies worden idd soms aan het ziekenhuisbed opgemaakt. Een nadeel is echter , dat indien de andere echtgenoot toch nog eerst zou overlijden dat dan successierecehten moeten betaald worden op alle tegoeden. Voor dergelijke constructie bij een gehuwd koppel m?t kinderen moeten toch heel wat bedenkingen ?n berekeningen gemaakt worden alvorens men dergelijk beding opneemt. Hoe danook , zelfs met de afschaffing van successierechten op de gezinswoning , is de formule 'langst leeft , al heeft' een dure bedoening. En schenking van onroerende goederen is ook veel duurder dan vererven. Dit is pas goedkoper vanaf 512.500 ? per schenker per begunstigde.

U hebt ongetwijfeld gelijk, maar ik vergat nog te vermelden dat een deel van het onroerend goed verkocht zal worden naar een vennootschap (waarvan de kinderen vennoten zijn) en dat sowieso een groot deel van het geld dient als pensioen voor mijn moeder...

Een kleine berekening gaf aan dat in dit geval deze regeling wel voordelig is.

Bedankt voor de antwoorden!

Ik denk toch dat het niet zo evident is om zomaar die sterhuisclausule in te lassen met als omschrijving "...om eender welke reden" ipv enkel "bij overlijden". Recent werd hier blijkbaar door de Rechtbank van Eerste Aanleg in Hasselt (18/10/2006) een uitspraak over gedaan nl. dat de administratie (fiscus maw) er terecht over oordeelt dat een beding in een huwelijkscontract, dat niet als een huwelijksovereenkomst kan worden beschouwd, maar wel op toekomstige goederen betrekking heeft en onherroepelijk is, als een contractuele erfstelling moet worden gekwalificieerd en er maw successierechten verschuldigd zijn.

Het zou toch iets te gemakkelijk zijn om successierechten te vermijden op die manier, denk ik...

zie: http://www.stichtingvermogensplanning.b ... ructie.pdf

Ik denk toch dat het niet zo evident is om zomaar die sterhuisclausule in te lassen met als omschrijving "...om eender welke reden" ipv enkel "bij overlijden". Recent werd hier blijkbaar door de Rechtbank van Eerste Aanleg in Hasselt (18/10/2006) een uitspraak over gedaan nl. dat de administratie (fiscus maw) er terecht over oordeelt dat een beding in een huwelijkscontract, dat niet als een huwelijksovereenkomst kan worden beschouwd, maar wel op toekomstige goederen betrekking heeft en onherroepelijk is, als een contractuele erfstelling moet worden gekwalificieerd en er maw successierechten verschuldigd zijn.

Het zou toch iets te gemakkelijk zijn om successierechten te vermijden op die manier, denk ik...

zie: http://www.stichtingvermogensplanning.b ... ructie.pdf

Het arrest gaat niet over de sterfhuisconstructie op zich, maar over de inbreng van goederen uit het eigen vermogen in de gemeenschap. HIERover zegt het arrest dat deze goederen gekwalificeerd moeten worden als een contractuele erfstelling. NIET over de goederen die "op een normale manier" in de gemeenschap worden opgebouwd (die dus wel perfect kunnen worden doorgegeven met een sterfhuisclausule). Lees maar eens na...

Beste,
Het thema sterfhuisclausule roept bij mij een vraag op die niet direct gaat over het fiscale aspect. Als ik het zo lees vraag ik me af of een dergelijke clausule het een ouder mogelijk maakt een (reservataire) erfgenaam uit een vroeger huwelijk te onterven ten bate van een nieuwe echtgenote zonder dat deze zich op inkorting kan beroepen zoals bij een "langst leeft heeft al" beding.

jupiter

Nee, dat kan daar niet voor gebruikt worden.
Ten opzichte van een kind uit een vorige relatie geldt dat als schenking wordt beschouwd:
- wat men aan de langstlevende doet toekomen via een verblijvingsbeding (of een overbedeling van méér dan de helft van het gemeenschappelijk vermogen)
- wat men aan de langstlevende doet toekomen door inbreng in het gemeenschappelijk vermogen.