JuridischForum.be

Situatie:
Ik ben mede-eigenaar van een onroerend goed dat recentelijk openbaar verkocht werd. Het goed was eigendom van mijn grootouders. Grootvader is in 1978 overleden, dus werd mijn vader mede-eigenaar samen met zijn 6 broers en zussen (grootouders gehuwd onder normale wettelijke stelsel). In 1999 overleed mijn vader en werd ik (enig kind) dus op mijn beurt ook mede-eigenaar (mijn ouders eveneens gehuwd onder normale wettelijke stelsel). Het goed werd nu verkocht en de opbrengst moet nog verdeeld worden. Nu heb ik enkele vragen:

- Wat is het deel waar ik recht op heb ? Ik veronderstel dat de helft naar mijn grootmoeder gaat en een 7de deel van de andere helft naar mijn moeder en ikzelf ? Hoeveel krijgen mijn moeder en ik dan onderling ?

- Grootmoeder wil haar deel wegschenken aan de erfgenamen. Kan zij dat geven aan wie ze wil ? Ik bedoel daarmee, vermits ik toch maar een kleinkind ben, dat ze alles schenkt aan haar kinderen ? Of kan ik ook mijn deel opeisen ?

- Wat zijn de kosten bij zo'n schenking ?

Ik hoop dat ik wat duidelijk en volledig geweest ben. Dank bij voorbaat.

Mvgr,
Peter

Eerst vooral stellen dat , door plaatsvervulling , U en U alleen de rechten overneemt die uw vader had. Spijtig , maar in het wettelijk systeem komt uw moeder niet tussen. U gaat zoveel krijgen als elk van uw nonkels en tantes. Inderdaad, normaal heeft uw grootmoeder de helft en de andere helft wordt in 7 verdeeld waarvan U ??n deel van ontvangt.
Indien uw grootmoeder haar deel zou wegschenken staat U ook weer in de rij , in de plaats van uw vader. Daar heeft U recht op.
Weet wel dat , indien uw grootmoeder zou overlijden binnen de drie jaar na de verkoop , haar deel verondersteld wordt aanwezig te zijn in haar nalatenschap en dient U toch successierechten te betalen op dat uitgedeelde geld. Tenzij U kosten kan inbrengen zoals verblijf in rusthuis.
Indien zij haar bezittingen weggeeft wordt zij ook niet ten laste genomen door het OCMW , want dan moeten de begunstigden van de schenking de kosten betalen.
Niets belet echter om een aantal schikkingen te treffen die passen in een geheel van maatregelen.
De kosten van een schenking door hand- of bankgift zijn nihil. Wil je nochtans van eventuele successierechten af zijn , moet je via Notaris of rechtstreeks bij de Registratie gaan en dan betaalt U 3 %.

Dank u voor uw snelle antwoord.

Toch heb ik nog een bedenking. Mijn moeder verwacht dus duidelijk dat ook zij zal delen. Toen mijn vader stierf, heeft zij naar eigen zeggen ook successierechten betaald op het deel dat mijn vader ge?rfd had van zijn vader. Of heeft zij misschien betaald wat ik normaal gezien had moeten betalen ? Ik studeerde toen nog.

Verder moest ze ook bij de verkoop aanwezig zijn en mee de offici?le documenten ondertekenen. Of is dit misschien de normale gang van zaken ?

Offici?el is het deel dat uw vader van zijn vader had ge?rfd , daarna door U ge?rfd. Uw moeder heeft waarschijnlijk gehandeld als uw wettelijke vertegenwoordiger. Dit komt voor als U zelf minderjarig was. Als U meerderjarig was op dat ogenblik had U zelf kunnen handelen. De successiereechten worden als dusdanig betaald met tegoeden die uit de erfenis komen. In de praktijk wordt dat onderscheid niet gemaakt.
Nogmaals , tenzij uw moeder in het testament van uw vaders vader of vaders moeder staat , erft zij niet van hen en komt U gewoon in de plaats van uw vader. Hoe goed de verstandhouding ook is , wettelijk is uw moeder een vreemde voor hen.

Groeten.

Dit is een bijzonder geval.

1978: grootvader sterft.
Uw grootmoeder wordt eigenares van de 1/2 van het huis.
Ze wordt vruchtgebruikster van de andere 1/2 van het huis;
de 6 kinderen worden blote eigenaar elk voor 1/12 van het huis.

Normale verwachting is dat dan vervolgens uw grootmoeder zou overlijden.
Maar het is uw vader die overlijdt in 1999.

Wat zit er in zijn nalatenschap?
Onder andere: 1/12 blote eigendom van het bewuste huis (als een eigen goed).
Wie erft van uw vader?
Uw moeder erft het vruchtgebruik (VG) van zijn nalatenschap;
de kinderen (u vermeldt geen aantal; ik neem aan dat u enig kind bent) erven de blote eigendom van de nalatenschap.

Concreet:
* U erft de blote eigendom van 1/12 blote eigendom (BE): dat is 1/12 BE
* uw moeder erft het VG van die blote eigendom. Maar ... die blote eigendom is losgeknipt van het vruchtgebruik: uw grootmoeder heeft nog het vruchtgebruik op dat stuk.
En toch heeft uw moeder er recht op ?!?

Wanthon heeft gelijk als hij zegt dat uw moeder NIET erft van uw grootmoeder langs vaderszijde; maar uw moeder erft wel wat men noemt: een eventueel vruchtgebruik.

Waarom een eventueel VG?
Omdat het niet zeker is dat zij ooit het wekelijke VG zal genieten!
Er kunnen namelijk 2 dingen gebeuren:
a) uw moeder sterft eerst; ik bedoel nog voor uw grootmoeder. Dan heeft ze in haar leven nooit dat VG genoten. Als uw grootmoeder dan sterft, worden de blote eigenaars (kinderen en kleinkinderen) op slag volle eigenaar.

b) grootmoeder sterft eerst, ik bedoel voor uw moeder. Dan wordt het eventueel VG van uw moeder actueel: ze geniet dan werkelijk het VG. Pas als zij zal sterven, wordt U volle eigenaar.

Hoeveel is het eventueel VG van uw moeder waard?
Dat hangt af van de leeftijd van uw moeder en van uw grootmoeder. In principe is uw grootmoeder (langs vaderszijde) ouder dan uw moeder: het is dus de leeftijd van uw moeder die bepalend zal zijn om te weten hoeveel het VG waard is (en daaruit afgeleid: de blote eigendom).

Uw moeder heeft dus een zakelijk recht van VG onder de opschortende voorwaarde dat zij uw grootmoeder overleeft (dat is de volledige benaming voor wat we afkorten als eventueel VG).

Voil?, nu weet u waarom uw moeder moet meetekenen in akten en waarom uw grootmoeder niet zomaar kan wegschenken.

Als dat huis nu verkocht wordt: wie krijgt dan wat?
Grootmoeder de tegenwaarde van 1/2 volle eigendom + 1/2 actueel VG.
Moeder de tegenwaarde van 1/2 eventueel VG.
Elk kind de tegenwaarde van 1/6 BE (U komt in de plaats van uw vader).
Zoals gezegd is de waarde van het VG gekoppeld aan de leeftijd van de jongste van de VG, dat is uw moeder.

Een roerende schenking hoeft niets te kosten; geen notaris vereist.

Uw grootmoeder kan tijdens haar leven wegschenken aan wie ze maar wil. Pas bij haar overlijden wordt de rekening gemaakt. Het hangt er dan van af of ze schonk met als bedoeling: voorschot op erfenis of extra deel buiten erfenis.