JuridischForum.be

Ouders trouwen met huwelijkscontract (langst leeft al), er komen twee kinderen, vader krijgt stuk bouwgrond geschonken van zijn ouders en vader en moeder gaan gezamelijk een hypothecair krediet aan voor bouw woning. Krediet is afgelost. Huwelijkscontract wordt nadien aangepast en er wordt keuzebeding in geplaatst (maar geen inbreng van de grond!!!).
Enige tijd later overlijdt vader.
Bankier meldt dat de kinderen nu naakte eigenaar zijn van de ganse woning en dat moeder het vruchtgebruik heeft. Dit resulteert nu uiteraard in een serieuze brok successielasten voor hen.
De vader heeft dit ongetwijfeld nooit zo gewenst maar de realiteit is er nu. Vanuit het standpunt gezien van de moeder heeft zij ook haar ganse leven gewerkt voor het huis. Zijn er vooralsnog mogelijkheden om de moeder een deel toe te wijzen om de successielasten meer optimaal te spreiden over hun beider overlijdens ?

Bieden de mogelijkheden van het keuzebeding hier geen uitkomst?
(afhankelijk van welke keuzes natuurlijk opgenomen zijn)

Hebben jullie een notaris die de aangifte van successie voor jullie regelt?

Het keuzebeding laat toe om aan de langstlevende te beslissen wat hij/zij naar zich toetrekt maar het recht van natrekking is nu blijkbaar van toepassing : grond is hoodzaak en gebouw er op wordt vermoed van zelfde eigenaar te zijn wat dus vader was. Vermits moeder enkel een vruchtgebruik heeft kan zij niet beslissen om meer naar zich toe te trekken door het keuzebeding horen we nu vertellen.
Deze zaak wordt zeker verder besproken met de notaris maar ik had al graag wat info verzameld om wat voorbereid te zijn.

Dus er is enkel een keuzebeding voor de gemeenschap en geen keuzebeding voor de nalatenschap (Langst leeft al met keuzebeding)?

Keuzebeding is er voor de helft van de gemeenschap doch niet voor goederen die van één van beiden zijn. Inbreng van de grond had in het aangepast huwelijkskontrakt moeten staan (maar daarvoor is't nu te laat)

Het enige (vervelende) gevolg is dat de kinderen nu al de successierechten betalen op de naakte eigendom van het huis ipv bij het overlijden van de moeder (die successierechten kon vermeden hebben door via langst leeft al heeft het huis naar zich toegetrokken te hebben mocht het in de gemeenschap gezeten hebben). De moeder betaalt nu géén successierechten op de waarde van het vruchtgebruik.

Als er meerdere huizen in het spel zijn is de situatie duurder omdat alle onroerend goed dan in een keer vererfd wordt ipv 2 keer "de helft" (dus 4 keer van nul beginnen ipv 2 keer).

Als de moeder niet bijspringt met een schenking moeten de kinderen natuurlijk nu al de successierechten ophoesten voor de naakte eigendom doch anders was het bij het overlijden van de moeder waarschijnlijk een hogere successie indien de waarde van het huis sindsdien steeg.

Was moeder eerst overleden dan had de vader géén successierechten op het huis betaald want het was al van hem.

PS Heb recent deze problematiek uitgezocht en naar aanleiding daarvan waren betrokkenen akkoord om een geerfd huis in de gemeenschap te laten schrijven (evenals een keuzebeding) Akte heeft een kleine 1000€ gekost want aan't in de gemeenschap brengen van onroerend goed heeft de notaris wel wat opzoekingswerk te doen. Dit komt zelfs in het electronische staatsblad te staan )

“Art.552.De eigendom van de grond bevat in zich de eigendom van hetgeen op en onder de grond is....Art. 553. Alle gebouwen, beplantingen en werken op of onder de grond van een erf, worden vermoed door de eigenaar, op zijn kosten, te zijn tot stand gebracht en hem toe te behoren, tenzij het tegenovergestelde bewezen is...”(Burgerlijk Wetboek=B.W.).

‘(maar geen inbreng van de grond!!!)’

Het huis behoort dus tot vaders eigen vermogen.

“Art.1432.Elk der echtgenoten is vergoeding verschuldigd ten belope van de bedragen die hij uit het gemeenschappelijk vermogen heeft opgenomen om een eigen schuld te voldoen en, in het algemeen, telkens als hij persoonlijk voordeel heeft getrokken uit het gemeenschappelijk vermogen.”(B.W.)

‘en vader en moeder gaan gezamelijk een hypothecair krediet aan voor bouw woning. Krediet is afgelost’

Vaders eigen vermogen is hiervoor aan het gemeenschappelijk vermogen vergoeding verschuldigd.

“Art.747bis. § 1.Wanneer de overledene afstammelingen, geadopteerde kinderen of afstammelingen van deze achterlaat, verkrijgt de langstlevende echtgenoot het vruchtgebruik van de gehele nalatenschap.”(B.W.).

Vaders eigen vermogen is hiervoor aan het gemeenschappelijk vermogen vergoeding verschuldigd.

Dit zou wel verrekend geworden zijn bij een echtscheiding , maar dat principe wordt niet toegepast bij overlijden met aanwezigheid van kinderen. Het is hier niet van tel.
Een keuzebeding is een afspraak tussen de twee partners in het huwelijk , over de gemeenschappelijke goederen. Dit gebeurt via een ( wijziging van het) huwelijkscontract. Ik begrijp niet dat de notaris , bij de opmaak van het keuzebeding , hen daar niet op attent heeft gemaakt. Men had in één keer de bouwgrond én het huis gemeenschappelijk gemaakt.

Nu het allemaal aan de kinderen toekomt hoeven ze alvast geen successie meer te betalen op wat ze anders later van moeder zouden erven (en waarop dan reeds door moeder werd betaald).

Misschien kan moeder en dan nu een deel van de te betallen successierechten schenken?

Bedankt alvast voor de feedback ! Ik heb de notaris hierover nog niet gesproken maar ik mijn kringen hoor ik ook twee versies : de één zegt inderdaad dat vaders eigen vermogen schuldig is aan het gemeenschappelijk maar de ander zegt dat de successie hier geen rekening mee houdt.

@wanton: helaas ja die bouwgrond werd toen volledig over het hoofd gezien bij opmaak keuzebeding. Men is uitgegaan van het oude huwelijkscontract zonder verder alle aktes nadien te hebben gecontroleerd. Een gemiste kans maar het is nu zo.

@Mariette: klopt wat je zegt maar de successie spreiden over 2 overlijdens tov 1 overlijden is toch een serieus verschil... maar jouw suggestie nemen we zeker in overweging