JuridischForum.be

Wij zijn een nieuw samengesteld gezin. Feitelijk samenwonend. Ik woon in bij mijn vriend. Ik heb 2 kinderen,waarvan 1 kind staat ingeschreven bij mij thuis op het zelfde adres,mijn andere zoon bij de papa. Ik heb een door mijn vriend zelf geschreven en ondergetekend papier liggen met vruchtgebruik van zijn woning bij zijn overlijden. Mijn vriend heeft zelf 3 kinderen. Samen hebben we geen kinderen. Wat betekend dit bij voor mij als mijn vriend komt te overlijden voor mij? En als ik eerst overlijd, gaat het vruchtgebruik dan over naar mijn kinderen?

U vriend kan bij feitelijke samenwoning niet geldig zo'n geschrift opmaken. Het zou al een handgeschreven testament moeten zijn en dan nog dient rekening te worden gehouden met het reservataire deel van zijn erfgenamen (3/4e bij 3 kinderen).

Voor enige bescherming zou u wettelijk dienen samen te wonen, dan kan u het vruchtgebruik op de gezinswoning krijgen, tenminste indien u niet testamentair onterfd wordt door uw vriend (hetgeen in principe zonder uw medeweten kan). Indien u overlijdt verdwijnt het vruchtgebruik, uw kinderen hebben dan nergens recht op (uit hoofde daarvan uiteraard). Maar er bestaan andere oplossingen. Spreek eea af met uw partner en ga best langs bij een notaris.

Indien uw vriend zo'n document zelf heeft geschreven , datum en handtekening daarop heeft geplaatst waarin hij zegt dat u het vruchtgebruik krijgt van de woning na zijn overlijden, is dat voldoende. Dat is een geldig papier. U kan dus zelf levenslang blijven wonen, in dit geval.
Beter was evenwel dat jullie, als dat kan, op uw gemeentehuis een verklaring tekenen van wettelijk samenwonen. Dan is zo'n vruchtgebruik idd automatisch.
Het vruchtgebruik is voor u, en gaat niet over naar uw kinderen. Die erven niet en niets van uw vriend.

Indien uw vriend zo'n document zelf heeft geschreven , datum en handtekening daarop heeft geplaatst waarin hij zegt dat u het vruchtgebruik krijgt van de woning na zijn overlijden, is dat voldoende. Dat is een geldig papier. U kan dus zelf levenslang blijven wonen, in dit geval.
Beter was evenwel dat jullie, als dat kan, op uw gemeentehuis een verklaring tekenen van wettelijk samenwonen. Dan is zo'n vruchtgebruik idd automatisch.
Het vruchtgebruik is voor u, en gaat niet over naar uw kinderen. Die erven niet en niets van uw vriend.

Een vraag: ik veronderstel dat dat document dan een handgeschreven testament is. OK. Maar als de erfenis openvalt dan veronderstel ik dat dat vruchtgebruik moet worden gewaardeerd, hoe kan anders worden getoetst of niet meer wordt toegekend aan de erfgenamen dan het niet-reservataire deel? Bij 3 kinderen is dat reservataire deel toch gelijk aan 75%? Als dat vruchtgebruik dan wordt gewaardeerd en de verkrijger is tussen de 30 en 40 (en veronderstellend dat de woning het leeuwendeel van de erfenis uitmaakt), heeft men dan niet een deel van het reservataire deel weggeschonken gelet op deze table:

https://www.notaris.be/erven-schenken/s ... chtgebruik

Het is een vraag, geen stelling van me, daarvoor ken ik er te weinig van.

Vruchtgebruik tast de reserve van de kinderen niet aan. Zij krijgen nog alles in , wel in blote eigendom. Het vruchtgebruik is geen onterving : men moet dit zien als een uitgestelde vererving.
De tabel waar u naar verwijst bepaalt de fiscale waarde waarop de erfbelasting (successierechten) wordt berekend.

Bedankt voor de info; lijkt me toch wel een verregaande uitholling van het begrip 'eigendom' te zijn en een vergiftigd geschenk voor de erfgenamen indien het leeftijdsverschil tussen de kinderen en de vruchtgebruiker niet enorm is.

Bovendien denk ik aan de volgende situatie: stel nu dat poster haar vriend (ik wens het nietmand toe hoor) haar partner vrij snel verliest en dus het vruchtgebruik geniet van zijn eigendom. Zijn kinderen, wel al meerderjarig, maar , nog studerend en nog niet zelfstandig zijn evenwel naakte eigenaar maar kunnen niet genieten van deze eigendom. In deze kwestie zouden de kinderen toch wel ernstig benadeeld worden? Het idee dat ze ergens anders moeten gaan wonen, terwijl ze gewoon in hun gezinswoning zouden kunnen blijven. Tussen de nieuwe partner en de kinderen bestaat geen juridische band, dus dat lijkt me toch moeilijk op te lossen?

Inderdaad Eylis, er zijn situaties dat zo'n wettelijke bepaling niet echt is hetgeen men wenst- als erfgenaam. Maar de wetgeving is gemaakt om en oplossing te bieden voor de doorsnede van de situaties.
Wettelijke samenwoners, nieuw samengestelde gezinnen en zo : die moeten wel een beetje creatief zijn bij hun successieplanning. De wet laat immers toe dat in bepaalde gevallen er een afwijkende regeling getroffen wordt vb. door afkoop van het vruchtgebruik.

Ik herinner me hier nog een verhaal van een jonge kerel, wiens vader een nieuwe relatie had met OOK een jonge kerel (geaardheid doet nu niet ter zake, maar het was wel zo) en de zoon zat compleet aan de grond. Hij had de erfenis al aanvaard, maar besefte te laat wat dit met zich meebracht. Het jonge lief van zijn vader was dan ook niet geneigd om toegevingen te doen en had geen oren naar de financiële moeilijkheden van zijn 'stiefkind'. Het vruchtgebruik afkopen was geen optie én wou de vruchtgebruiker ook niet.
De zoon is dus gedoemd om de rest van zijn leven eigenaar te zijn van een huis waar hij niets mee is, er nog voor mee te betalen ook en financieel aan de grond te zitten. Die jongen was daar echt niet goed van en zou de erfenis geweigerd hebben, moest hij het geweten hebben.

Moraal van het verhaal: poster van de vraag moet dit thema toch ook aankaarten met haar partner. Immers: als zijn kinderen nog geen inkomen hebben bij zijn overlijden, moet er nagedacht worden over mogelijke scenario's: willen de overlevende partijen met elkaar samenleven in de gezinswoning? zo neen, hoe wordt het vruchtgebruik eventueel uitgekeerd aan de overlevende partner zonder dat de kinderen met een torenhoge schuldenlast zitten voordat ze afgestudeerd zijn. Persoonlijk zou ik kiezen voor de volgende formule: (ingeval van nog studerende kinderen) de woning wordt verkocht: vruchtgebruik wordt berekend en uitgekeerd aan de overlevende partner en de kinderen krijgen hun erfenis. (zodat ze ook hun successierechten kunnen betalen) Is dat niet de meest eerlijke oplossing?

Werken (hypothese dat er geen huwelijk is) met een commodaatsovereenkomst (gebruiksrecht) voor een bepaalde tijd ten voordele van de partner? Bv voor de periode dat de samenleving heeft geduurd of voor een vaste periode.