JuridischForum.be

Jammer genoeg weer een verhaal waarbij een erfenis na enige tijd voor heftige discussies zorgt.

Na het overlijden van mijn schoonvader heeft mijn schoonmoeder de kosten voor de successie e.d. betaald.
Na de erfenis heeft zij uit eigen wil het deel waar mijn echtgenote bij haar latere overlijden "recht op heeft" overgeschreven naar onze rekening.
Mijn echtgenote heeft geopteerd om dit op onze gezamenlijke rekening te zetten.
Van deze overschrijving is nooit op papier vastgelegd dat het over een schenking of iets dergelijks ging.
Mijn schoonouders waren gehuwd met scheiding van goederen (ik weet niet of dit een zuivere scheiding van goederen was of niet), met enkel een gezamenlijke rekening waarop ze ieders een deel storten om de vaste kosten te betalen. Hun woning werd eveneens op hun beider namen gezet.

Nu eist zij zowel de kosten van de successierechten terug (waar we absoluut geen probleem mee hebben) maar ook een deel van de centen die ze overschreef.
Kan dit of niet. De vraag gaat enkel over het overgeschreven geld en niet over de gemaakte kosten.

Tweede vraag, maar ik weet niet of dit mee onder dit thema mag gesteld worden; Van zodra mijn echtgenote beslist om het geld op onze gezamenlijke zichtrekening te zetten, blijft zij dan de enige die over het eventuele terugstorten mag beslissen of heb ik het recht om inspraak te vragen?

Als ik geen rechten heb, geen probleem dan weet ik dat, maar nu wordt er eigenlijk enkel hierover gepraat met mijn echtgenote en wordt ik bewust steeds uit deze discussies geweerd. Het weegt echter mentaal zwaar op mijn echtgenote en daar heb ik het dan weer moeilijk mee, maar mijn schoonmoeder weigert het telkens als ik mijn echtgenote wil bijstaan in de discussies. Kan mijn echtgenote eisen dat ik er bij ben?

Vele vragen, maar ik wil een faire oplossing voor beide partijen, zodat we als een hechte familie ons leven kunnen voortzetten.

De overschrijving kan als een schenking worden beschouwd die mijns inziens niet terugvorderbaar is. In elk geval gaat het om eigenvermogen van uw vrouw (ook als het op een gezamenlijke rekening werd bijgeschreven) waar u in se niets mee te maken heeft. In uw geval zou ik me buiten deze familiale discussie houden.

Na de erfenis heeft zij uit eigen wil het deel waar mijn echtgenote bij haar latere overlijden "recht op heeft" overgeschreven naar onze rekening.
Bedoel je hetgeen geërfd werd van de overleden vader?

Hoe kan het dat U niet weet welk huwelijksvermogenstelsel uw schoonouders hadden? Uw vrouw heeft toch de successie-aangifte ondertekend. Heeft ze daar dan geen kopie meer van?

Was er een gifte tussen echtgenoten; of een andere laatstewilsbeschikking ?

----------------

Na het overlijden van mijn schoonvader heeft mijn schoonmoeder de kosten voor de successie e.d. betaald.

Bedoelt U de begrafenis, de successierechten, de notaris, .... ?

-----------------

Na de erfenis heeft zij uit eigen wil het deel waar mijn echtgenote bij haar latere overlijden "recht op heeft" overgeschreven naar onze rekening.

Dat is dan toch al haar geld? Wie dood is, heeft niets meer over.

-------------------

Wat is uw huwelijksvermogenstelsel ?

-------------------

Meer vragen dan antwoorden, maar uw gegevens zijn dan ook onvolledig.

Ik ben getrouwd volgens wettelijk stelsel en mijn schoonouders waren dat met volledige scheiding van goederen.
Mijn schoonmoeder heeft naar eigen zeggen "vruchtgebruik" over de erfenis (en ik geloof haar ook wel) en moest dus niets overschrijven (van hetgeen ze erfde van mijn overleden schoonvader).

Uiteindelijk deed ze dit wel op de persoonlijke rekening van mijn echtgenote die het nadien overschreef op onze gezamenlijke rekening.
Mijn schoonmoeder betaalde idd. de begrafenis, notaris en successiekosten. Deze werden als ik het goed gehoord heb mee verrekend in de erfenis door de notaris.
Er was een notarieel wederzijds schenkingscontract, waar zowel mijn schoonmoeder als haar 2 kinderen in vermeld staan. De details ken ik niet.
Ik zal ze proberen op te vragen.

Zoals gezegd, we willen gerust de kosten die ze maakte eerlijk verdelen en tot nu toe heb ik me uit de discussie gehouden, maar als mijn echtgenote op 3 maanden tijd evenveel keer al huilend thuiskomt, en vraagt om haar de volgende keer bij te staan, ben ik nu geneigd om haar te helpen, maar:

1. binnen het wettelijke kader
2. met toch een beetje kennis van zaken.

Het uiteindelijke doel moet een oplossing zijn waar we allen achter staan en dan rustig samen verder te gaan als een hechte familie.

In elk geval reeds van harte dank voor de antwoorden.

Uw schoonouders waren gehuwd met scheiding van goederen.
Het was dan ook verstandig te werken met een soort huishoudrekening voor de algemene levenskosten, waar elkeen naar vermogen zijn bijdrage regelmatig op stort.
Alle andere goederen zijn dan eigen goederen, maar in de praktijk zullen veel goederen in onverdeeldheid zijn.
Het ene uiterste is dit: op elk goed kan een naam geplakt worden. Huis is van hem, auto is van haar, beddengoed is van hem, keukenstoelen zijn van haar, enz.
Het andere uiterste is dit: ALLE goederen zijn voor 50% van elke echtgenoot.

Dat is van belang om te weten hoe de erfenis tot stand komt.
Ik veronderstel dat de 2 kinderen gemeenschappelijke kinderen zijn.

De huishoudrekening wordt in 2 gedeeld: de helft valt in de erfenis.
Alle andere goederen van vader vallen ook in zijn erfenis. Die waar zijn naam op plakt (eigen goederen) helemaal;
die die hij in onverdeeldheid had voor zijn aandeel, wellicht 50%.

Indien er geen gifte tussen echtgenoten bestond, dan erfde de weduwe het vruchtgebruik op de volledige erfenis. De 2 kinderen verdeelden onder elkaar de blote eigendom van gans de erfenis (waardoor een nieuwe onverdeeldheid ontstaat tussen deze blote eigenaars). Dat vruchtgebruik is levenslang. Uw vrouw heeft dus nooit recht gehad op om het even wat in volle eigendom.

Als er een gifte tussen echtgenoten (GTE) gemaakt wordt, is dat uiteraard met de bedoeling om de andere echtgenoot (de Langstlevende echtgenoot, LLE) méér te geven.
Sommige oude GTE geven aan de LLE het vruchtgebruik over de ganse erfenis. Dat is zonder voorwerp geworden, nu de wet dat ook al geeft.
De meeste GTE geven alles aan de LLE (de ganse erfenis), tenzij er kinderen in leven zijn: dan wordt de GTE beperkt tot het grootst beschikbaar deel (GBD). Soms automatisch, soms enkel als de kinderen daar om vragen, soms enkel als de kinderen het betwisten.
Stel dat het een GTE was voor het GBD, dan is dat met 2 kinderen 1/3. Dan krijgt de weduwe uit de erfenis: 1/3 in volle eigendom (VE) en 2/3 in vruchtgebruik (VG). Aangezien VE ook het VG omvat, heeft ze dus nog altijd het VG over de ganse nalatenschap (en méér).

Inderdaad, uit de erfenis moest ze dus niets overschrijven.
Maar toch opletten hoor: vruchtgebruik op geld betekent de rente of dividenden op een kapitaal (enz.). Zo een kapitaal moet dus bij de bank op een speciale rekening komen, op naam van de kinderen voor de blote eigendom (BE) en op naam van de LLE voor het VG. Elke rente die uitgekeerd wordt mag dus niet aangroeien bij dat kapitaal, maar moet afgeroomd worden en overgeschreven naar een andere rekening, in VE van de LLE, naar haar keuze. In tijden van hoge interesten (= hoge inflatie) krimpt zo een kapitaal dus snel.
Een fout die dikwijls gebeurt, is dat men het geld laat staan op een rekening op naam van de LLE alleen. Dat is dan altijd koekenbak bij het overlijden van de LLE, want de kinderen komen dan te beweren dat het kapitaal al van hen is en willen niet nog eens successierechten betalen.
Dit is dus een sleutelelement in de discussie! Wat heeft schoonmoeder overgeschreven en hoe is dat berekend? Een VG waarderen, betekent dat men volgens de gemiddelde levensverwachting uitrekent hoeveel % dat VG waard is t.o.v. het kapitaal. Een gezonde man van 88 jaar leidt tot een waardering van ongeveer 4 à 5 %. Er bestaan daar tabellen voor; de wetgever is daar recent tussengekomen om dat te bepalen. De fiscus gebruikt verouderde, maar wel simpele tabellen: die heeft U hier niet nodig want uw verhaal is burgerlijk recht (U zal ze wel tegenkomen in de aangifte van nalatenschap van schoonvader).
Het zou dus kunnen dat schoonmoeder op een bepaald moment overgegaan is tot de verdeling van de erfenis (het gedeelte geld) als volgt: mijn VG is nog zoveel % waard; de BE is dan 100 min zoveel % waard: ik schrijf die BE over. Daarvoor moet U het overgeschreven bedrag vergelijken met het bedrag uit de erfenis.
Terugkerend op die GTE: als ze het GBD kreeg, is het % van haar aandeel uiteraard véél groter (1/3 + (dat %x2/3)).
Als die overschrijving gebeurd is met onderlinge toestemming, dan zou ik zeggen dat ze allemaal vrijwillig een einde hebben gemaakt aan de onverdeeldheid (tussen de kinderen) EN dat ze het VG van de LLE hebben omgezet in een som geld. Daar kan m.i. niet op teruggekomen worden.

-------

"Mijn schoonmoeder betaalde idd. de begrafenis, notaris en successiekosten. Deze werden als ik het goed gehoord heb mee verrekend in de erfenis door de notaris."

Daar moeten we het dan niet verder over hebben.

--------

"Er was een notarieel wederzijds schenkingscontract, waar zowel mijn schoonmoeder als haar 2 kinderen in vermeld staan. De details ken ik niet.
Ik zal ze proberen op te vragen."

Dat bepaalt dus enkel het genoemde %.

---------

Uw tweede vraag: U bent gehuwd volgens het wettelijk stelsel.
Als uw vrouw eigen geld (uit een erfenis) op een gemeenschappelijke rekening zet, dan heeft U daar beiden het beheer over; op het schip dat "gemeenschappelijk vermogen (GV)" noemt zijn er immers twee kapiteins die elk evenveel te zeggen hebben.
Bij het overlijden van één van U (of bij een andere reden om het GV op te doeken) zal er een afrekening moeten gebeuren: U moet het voordeel teruggeven dat U heeft gekregen door de overschrijving door uw vrouw.

------------

Stel gerust extra vragen.
En hopelijk krijgt U ook meerdere antwoorden; we leren allemaal graag bij.

PS Dat is toch uw echte naam niet die U gebruikte?

Bedankt voor dit antwoord. Dit verduidelijkt heel veel.