Verhaal werd in een vorige topic (zie Testament met vzw als legataris en reservataire erfgenaam) al uit de doeken gedaan maar alsnog een korte omschrijving van de situatie: moeder overlijdt met testament zijnde een duolegaat. Roerende middelen had ze bijna niet (bij overlijden stond er nog zo’n 5000 euro op de bankrekening); haar grootste deel van de nalatenschap vloeit voort uit een onverdeeld onroerend goed (wegens echtscheiding) waar ze 55% aandeel in heeft. Haar nalatenschap bedraagt dus zo’n € 175 000 (min aftrek van schulden +/- € 20 000).
In testament ben ik aangeduid als bijzonder legataris en zou een vzw (die de volledige nalatenschap erft en als algemeen legataris werd aangesteld) mij een legaat van € 62 000 moeten uitbetalen. Dit legaat is minder dan mijn wettelijke reserve die +/- € 86 000 bedraagt. Bovendien is het testament dubbelzinnig opgemaakt waardoor er twee interpretaties mogelijk zijn: ofwel word dit legaat aangezuiverd tot mijn wettelijke reserve; ofwel heb ik recht op mijn wettelijke reserve met daarbovenop het legaat. Dit laatste zou volgens mijn advocaat en ander juridisch advies (waaronder juridisch advies van elfri) die het testament hebben ontleed het geval zijn maar een rechter dient zich hierover uit te spreken.
Tot op heden (bijna 4 maand na overlijden van moeder) heeft de vzw nog altijd geen standpunt ingenomen. Integendeel, ze wenst dat ik eerst een standpunt inneem alvorens ze overgaat tot het al dan niet aanvaarden (wat volgens mij niet logisch is daar zij eerste erfgenaam in lijn zijn en zij als eerste dienen te beslissen). Hierdoor wordt de verkoop van het huis geblokkeerd en blijven de intresten van de schulden oplopen. Bovendien werd de notaris die ik aangesteld heb als mijn notaris door de vzw aangesteld als instrumenterende notaris en heb ik de indruk dat ze meer opkomt voor de belangen van de vzw als voor de mijne en wil ze dat ik me neerleg bij de situatie en akkoord ga met mijn wettelijke reserve.
Losstaand van dit feit wil ik alle opties overwegen.
Daarom wil ik graag jullie advies over het volgende:
1/ Indien ik kies voor het legaat van € 62000 en dus wordt beschouwd als bijzonder legataris:
- moet ik dan nog meedragen in de schulden van mijn moeder of vallen die volledig ten laste van de vzw?
- valt de honoraria van de notaris volledig ten laste van de vzw?
- kan ik dan nog aansprakelijk worden gesteld voor eventuele kosten en formaliteiten die nog zouden kunnen voortvloeien uit de nalatenschap (zoals belastingaangifte 2017)?
- Kan ik dan van de vzw de onkosten terugeisen die ik heb gemaakt voor de formaliteiten van het overlijden (aangifte overlijden bij de instanties, leegmaken woning daar de vzw mij hiertoe opdracht heeft gegeven, begrafeniskosten die ik heb voorgeschoten, verplaatsingsonkosten, etc…) daar zij als algemeen legataris en volledige erfgenaam werd aangesteld en ik in principe hun werk heb gedaan?
2/ Indien ik kies voor het legaat van € 62 000 aangezuiverd tot mijn wettelijke reserve en wordt beschouwd als wettelijke erfgenaam:
- is de vzw dan gehouden tot het betalen van de successierechten enkel op het bedrag van het legaat (zijnde € 62000) of de volledige reserve? Zo nee, welk tarief wordt dan gehanteerd voor de successierechten op het resterend bedrag van € 24000 die ik moet betalen?
- moet ik dan meedragen in de honoraria van de notaris en zo ja, voor hoeveel?
- moet ik meedragen in de kosten van de woning (keuring EPB, voorheffing, verzekering, etc)? Tot slot van rekening is het de vzw die de helft van de woning erft en niet ik.
PS: een tweede bijzondere legataris is een zogenaamd vriendin van mijn moeder die niet alleen actief vrijwilliger is van deze vzw maar ook als mantelzorger van mijn moeder geregistreerd stond. Heeft zij recht op haar legaat daar zij een actief vrijwilliger is van deze vzw?
Alvast bedankt voor uw advies