JuridischForum.be

De grootmoeder van mijn vriend is overleden. De grootvader is reeds overleden in 1982. Zij hadden 1 zoon die overleden is in 1993. De zoon was op het ogenblik van zijn overlijden gehuwd en heeft 1 zoon.
De grootouders zijn gehuwd met huwelijkscontract scheiding van goederen. Kan de schoondochter die ondertussen gehuwd is met iemand anders nog een deel krijgen van de erfenis (en is dit dan 1/8ste)? Op het ogenblik van het overlijden van de grootvader was zij immers nog gehuwd met de zoon? Of gaat de hele erfenis naar mijn vriend?

Hoe goed de relatie ook kan zijn met de schoonkinderen , het zijn juridisch gezien 'vreemden'. Binnen het wettelijk systeem erven zij dus niet.
Dus : het is uw vriend , de kleinzoon in rechte lijn , die de erfenis kan krijgen.

Toen grootvader stierf (82), erfden de volgende mensen:
* grootmoeder het vruchtgebruik van de ganse nalatenschap
* de zoon de blote eigendom van de ganse nalatenschap.

Toen de zoon stierf (93), erfden de volgende mensen:
* de schoondochter het vruchtgebruik van de ganse nalatenschap van de zoon
* de kleinzoon de blote eigendom van de ganse nalatenschap van de zoon.

Een deel van de goederen van de erfenis van de zoon heeft hij verkregen uit de erfenis van grootvader, zoals gezegd in blote eigendom.
De schoondochter heeft recht op het vruchtgebruik op diezelfde goederen, maar dat vruchtgebruik zat nog bij de grootmoeder.

Het is pas nu bij het overlijden van de grootmoeder, dat de schoondochter bijkomend dat vruchtgebruik zal erven (en er zal dan ook een tweede, bijkomende aangifte van overlijden van de zoon moeten worden ingediend door de schoondochter).

Er moet uiteraard ook een aangifte van nalatenschap worden ingediend voor het overlijden van de grootmoeder door haar erfgenamen (de kleinzoon).

------------------------------------------

Het huwelijkscontract van de grootouders is niet van belang.

Of de schoondochter hertrouwd is of niet, is van geen belang.

-----------------------------------------

Uw vraag was dus half en half juist: de schoondochter krijgt inderdaad iets bij... maar niet door erfenis van de schoonmoeder, wel door uitgestelde erfenis van haar man (de zoon). Ze zal bijkomende successierechten moeten betalen.

Hallo Dino ,

Op het ogenblik dat de zoon ( in 1993) overlijdt , is er geen vruchtgebruik op de goederen van zijn vader in zijn nalatenschap. Dat zit bij zijn moeder.
Ik heb altijd begrepen dat het vruchtgebruik niet zomaar overgaat op iemand anders , dus ook niet op de schoondochter. Slechts wanneer het VG bij een echtpaar zit , gaat het , bij overlijden van één van hen , verder op de overlevende partner.
Bij overlijden van de vruchtgebruiker gaat het VG zich voegen bij de Blote eigendom , die zich hier nu bij de kleinzoon bevindt.

Groeten.

Deze situatie van een "eventueel vruchtgebruik" doet zich telkens voor als er overlijdens gebeuren in de "verkeerde volgorde". Stel dat de grootouders samen een huis bezitten.

Normaal: eerst overlijdt grootvader.
Grootmoeder bekomt 1/2 huis uit verdeling huwelijksgemeenschap.
Grootmoeder erft ook VG op ander 1/2 huis; zoon erft blote eigendom op 1/2 huis.
Dan sterft grootmoeder:
VG dooft uit; de blote eigenaar (zoon) wordt volle eigenaar van 1/2 huis.
De zoon erft de andere helft van het huis van zijn moeder in volle eigendom.
Dan sterft de zoon:
schoondochter erft VG op volledig huis en de kleinzoon erft de BE van de erfenis van de zoon (een volledig huis).

Wat is afwijkend: als de gehuwde zoon sterft terwijl zijn moeder nog leeft.
Dan gebeurt iets speciaal:
eerst overlijdt grootvader.
Grootmoeder bekomt 1/2 huis uit verdeling huwelijksgemeenschap.
Grootmoeder erft ook VG op ander 1/2 huis; zoon erft blote eigendom op 1/2 huis.
Tot daar hetzelfde.
Dan sterft de zoon. In zijn erfenis zit een 1/2 huis in BE (zijn moeder heeft 1/2 huis VE + 1/2 huis VG).
De schoondochter heeft recht op de wettelijke erfenis: 1/1 VG, maar dat VG zit nog bij de grootmoeder.
De kleinzoon erft de BE van 1/2 huis van zijn vader.

Dan kunnen 2 dingen gebeuren:

A) Dan sterft grootmoeder eerst (dus vooraleer de schoondochter sterft).
De BE (kleinzoon) krijgt het VG nog niet: het dooft nog niet definitief uit want het gaat eerst nog bij de schoondochter omdat het in haar theoretische erfenis zat.
De kleinzoon bezit dan 1/2 BE; de schoondochter 1/2 VG.
De kleinzoon zal pas VE worden als ook zijn moeder (de schoondochter) sterft.
De erfenis van grootmoeder (1/2 VE huis) laat ik onbesproken (normaal wordt de kleinzoon erfgenaam van dat 1/2 VE huis).


B) OF de schoondochter sterft eerst (dus terwijl de grootmoeder nog leeft).
Dan krijgt de schoondochter nooit dat VG uit de erfenis van haar man. De kleinzoon zal VE worden bij het overlijden van de grootmoeder.
Wat de kleinzoon erft van zijn moeder, doet er niet toe (want in dat huis had zij niets).

--------------------------------------

Geval A noemt men: het actueel worden van een eventueel VG (eventueel, want het zal zich maar voordoen als de schoondochter het langst leeft). In dat geval moet een bijvoeglijke aangifte gebeuren voor het overlijden van de zoon(dat kan 10-20-25 jaar later zijn dan zijn overlijden), met als actief: enkel het VG dat de schoondochter nu wel bekomt. De aangifte moet alleen door haar getekend worden; enkel zij moet betalen op dat actief. De periode is opnieuw 5 maand te rekenen vanaf datum overlijden schoonmoeder. Het tarief dat bestond bij zijn overlijden moet gebruikt worden. De waarde van het aan te geven VG echter is de waarde van het VG ten dage van het overlijden van de schoonmoeder. Het VG moet gewaardeerd worden volgens de coëfficient (of %) op basis van de leeftijd van de schoondochter bij het overlijden van de grootmoeder.

Bij het overlijden van de zoon heeft de schoondochter dan ook nog geen successierechten moeten betalen op dat VG dat ze "nog niet kreeg".