Successierechten & termijnrekening

[efranke]

Mijn moeder is onlangs overleden. Ik & mijn vader zijn nu bezig met het voorbereiden en uitpluizen van de aangifte van nalatenschap.

Mijn vader blijft alleen achter, ik heb nog 2 andere broers (feitelijk 3 maar eentje is in 2012 overleden).

We stellen ons enkele vragen bij de financiële situatie van mijn vader. Deze is als volgt:

Spaarrekening - op naam van mijn vader > 10k
Termijnrekening - op naam van mijn vader > 25k

Dan hadden mijn ouders nog een gezamenlijke zicht- en spaarrekening.

We vragen ons af:

1. Mijn vader vreest dat hij op zijn spaar- en termijnrekening successierechten moet betalen terwijl ik redeneer dat de rekening op zijn naam staan.
2. Mijn broer ging vorig jaar failliet en liet een behoorlijke schuldenberg achter. Deze zaak is nog in behandeling. Mijn vader vreest nu dat hij zal moeten opdraaien voor zijn schulden omdat ze (schuldeisers waaronder belastingen/rsz & btw) weten dat mijn broer zou gaan erven.
3. De bouwgrond werd aan mijn vader geschonken door mijn grootvader. Daarna heeft hij gebouwd met het gezamenlijk kapitaal van hemzelf en mijn moeder. Maakt dit de zaak complexer of wordt het geheel bekeken om de successierechten te bepalen? We weten ondertussen dat hij op de onroerende goederen geen successierechten gaat betalen.

Alvast bedankt!

[roharro]

Teneinde een zinnig antwoord te kunnen geven eerst volgende vragen beantwoorden:
1. heeft de overledene een testament opgesteld
2. was er een huwelijkscontract? Zo ja wat staat daar in.

We weten ondertussen dat hij op de onroerende goederen geen successierechten gaat betalen.
Dat komt omdat hij ingevolge het recht van natrekking als enige eigenaar de grond ook eigenaar van het gehele onroerend goed is geworden.
Bijgevolg valt die woning buiten de erfenis omdat uw moeder geen mede-eigenaar was van het onroerend goed.

[efranke]

Er is geen testament en er was geen huwelijkscontract.

[roharro]

1. Mijn vader vreest dat hij op zijn spaar- en termijnrekening successierechten moet betalen terwijl ik redeneer dat de rekening op zijn naam staan.
Alle roerende beleggingen zijn gemeenschappelijk, eender op wiens naam ze staan.
De helft daarvan valt bijgevolg in de erfenis. De kinderen erven daarvan de naakte eigendom. Uw vader het vruchtgebruik. M.a.w. op de helft van alles samen worden rechten geheven.

2. Mijn broer ging vorig jaar failliet en liet een behoorlijke schuldenberg achter. Deze zaak is nog in behandeling. Mijn vader vreest nu dat hij zal moeten opdraaien voor zijn schulden omdat ze (schuldeisers waaronder belastingen/rsz & btw) weten dat mijn broer zou gaan erven.
De vrees van uw vader is gegrond. De schuldeisers kunnen beslag laten leggen op de tegenwaarde van de naakte eigendom die uw broer erft. Vooral de fiscus zal zich laten gelden, want bij erfenis wordt dit steeds gecontroleerd.

3. De bouwgrond werd aan mijn vader geschonken door mijn grootvader. Daarna heeft hij gebouwd met het gezamenlijk kapitaal van hemzelf en mijn moeder. Maakt dit de zaak complexer of wordt het geheel bekeken om de successierechten te bepalen? We weten ondertussen dat hij op de onroerende goederen geen successierechten gaat betalen. Zie mijn eerste antwoord. De fiscus beschouwt dit als eigendom van uw vader en het valt daardoor buiten de erfenis. De schuldeisers van uw broer kunnen bijgevolg geen rechten uitoefenen op de woning, die zit veilig.

Conclusie: uw vader heeft alles correct ingeschat

[wanton]

Het heeft geen zin dat uw broer de erfenis zou weigeren om te beletten dat dat geld naar de schuldeisers gaat. De fiscale diensten zullen hoedanook beslag laten leggen op zijn erfdeel. Het is dan ook aan te raden dat moeders deel van de roerende goederen tussen de kinderen verdeeld wordt tussen de 3 kinderen, volgens de wettelijke regels. Ik veronderstel dat de overleden broer geen kinderen had.
Het zou wel eens kunnen dat er totaal geen successierechten moeten betaald worden, omdat het erfdeel van de verschillende erfgenamen onder 12500 € blijft.
Vraag eens na bij de Registratie. Een attest van erfopvolging dien je daar alleszins wel te vragen , als je het al gaat krijgen. Er zullen afspraken moeten gemaakt worden ivm de schulden van de failliete broer.

[wolf2]

De kinderen erven enkel blote eigendom (van geld en van een huis). De fiscus en de RSZ kunnen volgens mij niets doen; alleen maar wachten tot uw vader ook overlijdt. Zij gaan nooit over tot de verkoop van een deel in blote eigendom, omdat zoiets onverkoopbaar is.

De grond was eigen aan uw vader; het huis hebben ze alletwee (samen) betaald. Dat betekent dat ook het huis ingeschreven staat als een eigen goed van vader, maar er moet op burgerlijk vlak een rekening worden opgesteld van "terugnemingen en vergoedingen". Dat zal gebeuren bij de vereffening-verdeling van het gemeenschappelijk vermogen (dat ophoudt te bestaan). Ik geef een ander voorbeeld: echtgenoot 1 erft een huis van zijn tante; de successierechten worden betaald met gemeenschappelijk geld (want hij heeft geen eigen geld). Na overlijden (van om het even welke echtgenoot) moet de rekening worden gemaakt: het gemeenschappelijk vermogen heeft zich namelijk verarmd in het voordeel van één enkele echtgenoot. In uw geval: het gemeenschappelijk vermogen heeft een huis bekostigd dat van uw vader alleen is (uw moeder is dus benadeeld. Het opmaken van dergelijke vergoedingsrekeningen is dagelijkse kost voor een notaris ... en eerder onbegonnen werk voor een leek.

Op fiscaal vlak moet er geen vergoedingsrekening gemaakt worden, aangezien er gemeenschappelijke kinderen zijn. De fiscus gaat er van uit dat het volledige gemeenschappelijk vermogen uiteindelijk (na de 2 overlijdens) toch bij dezelfden (de kinderen) terechtkomt en dat ze alles heeft kunnen afromen.

[roharro]

echtgenoot 1 erft een huis van zijn tante; de successierechten worden betaald met gemeenschappelijk geld (want hij heeft geen eigen geld). Na overlijden (van om het even welke echtgenoot) moet de rekening worden gemaakt: het gemeenschappelijk vermogen heeft zich namelijk verarmd in het voordeel van één enkele echtgenoot.
Theoretisch klopt dit maar ik wil hier de randopmerking maken dat dergelijke verrekening dikwijls niet zal gebeuren omdat de toepassing ervan door de belanghebbenden niet wordt gevraagd (bv. omdat ze hier niet van op de hoogte zijn). Ingeval er kinderen zijn gaat ook de fiscus hierover geen probleem maken.

[efranke]

Allen alvast bedankt voor jullie feedback.

We hebben na mijn moeders overlijden de aangifte gedaan van erfopvolging. Deze is vorige week bij mijn vader en mijn broers toegekomen. Althans, dat was de bedoeling. Eén broer (met schulden) woont niet meer op het adres wat wij toen aan het registratiekantoor hadden doorgegeven. Hij heeft momenteel geen vast adres meer en weigert ook alle medewerking van ons.
Zijn attest is dus waarschijnlijk teruggestuurd naar het registratiekantoor in Hasselt. Bestaat er een manier om zijn attest, met in bijlage de opsomming van zijn schulden, toch bij mijn vader of mijn vaders bank te krijgen?

Nogmaals weigert hij alle medewerking en hij wil het attest van erfopvolging niet gaan afhalen.

[wanton]

Die broer moet niet akkoord gaan met dat attest. De Registratie heeft één opgemaakt, waarschijnlijk met beperkingen wegens schulden. Met het exemplaar dat uzelf heeft gekregen kan u overal terecht. Zij bezorgen normaal hetzelfde document aan alle erfgenamen. Wie het uiteindelijk dan aan de bank bezorgt doet er niet toe.
Indien er fiscale schulden opstaan, neemt u best contact op met die diensten voor een regeling daaromtrent.
Wolf, dat RSZ en derg nu niets gaan doen is idd zeer waarschijnlijk. Maar weet wel dat ze de zaak van nabij zullen volgen en ten gepasten tijde zullen optreden. De andere familieleden moeten daar wel weet van hebben.