JuridischForum.be

Een gehuwd paar woonde effectief (samen) op twee adressen. Aangezien het KI van onroerend goed A hoger is dan van onroerend goed B werd in de jaarlijkse belastingsaangifte woning B aangegeven als tweede woning en werd woning A niet vermeld.
Ze waren officieel gedomicilieerd in woning B.

Nu is de man overleden. Welke woning geniet nu vrijstelling van erfenisrechten? A of B?
M.a.w. is het criterium de effectieve domiciliering of de wijze waarop de woningen werden aangegeven (of niet aangegegeven) in de jaarlijkse belastingsaangifte? De waarde van woning B (waar ze gedomicieerd waren) is hoger dan van woning A, niettegenstaande woning A een hoger KI heeft. Ze hebben er dus belang bij woning B als gezinswoning aan te duiden in de successieaangifte.

Ik lees bij notaris Spruyt over gezinswoning : " de gezamenlijke hoofdverblijfplaats van de erflater en zijn overlevende partner. Bedoeld is de woning waar de partners op het ogenblik van overlijden samenleefden." De samenwoning op een bepaald ander adres kan evenwel op andere wijze aangetoond worden. Er is evenwel een circulaire , zegt hij , waarin staat dat , wanneer de betrokkenen achtereenvolgens in verschillende van de nalatenschap afhangende woningen hun gezamenlijke hoofdverblijfplaats hadden , de vrijstelling enkel kan toegepast worden voor de op het ogenblik van overlijden bestaande verblijfplaats. Er is dus geen keuzerecht.
Ik denk dat een afspraak met de Ontvanger van Registratie zal moeten gemaakt worden.

Vraag hier is eigenlijk of fiscus kan betwisten dat de woning waar het echtpaar gedomicilieerd is op ogenblik van overlijden van de echtgenoot in aanmerking komt voor de vrijstelling. Dat op grond van het feit dat in het raam van de inkomstenbelasting diezelfde woning als tweede woning werd aangegeven (wat perfect legaal is indien twee woningen gelijktijdig worden bewoond).

“Art.48...Onder gezinswoning wordt voor de toepassing van deze bepaling verstaan de gezamenlijke hoofdverblijfplaats van de erflater en zijn overlevende echtgenoot of samenwonende. Een uittreksel uit het bevolkingsregister houdt een weerlegbaar vermoeden in van de samenwoning...”(31 maart 1936 Wetboek Successierechten).

“Art.16.§ 1. De bepaling van de hoofdverblijfplaats is gebaseerd op een FEITELIJKE situatie, dat wil zeggen de vaststelling van een effectief verblijf in een gemeente gedurende het grootste deel van het jaar. Deze vaststelling gebeurt op basis van verschillende elementen, met name de plaats waarheen de betrokkene gaat na zijn beroepsbezigheden, de plaats waar de kinderen naar school gaan, de arbeidsplaats, het energieverbruik en de telefoonkosten, het gewone verblijf van de echtgenoot of van andere leden van het huishouden.…”(16 JULI 1992. - Koninklijk besluit betreffende de bevolkingsregisters en het vreemdelingenregister).