Eind augustus is mijn overgrootmoeder overleden.
In haar laatste testament staat er dat ze haar volledige nalatenschap legateert aan mij (haar achterkleindochter), mijn broer (haar achterkleinzoon) en haar kleindochter (mijn moeder) elk voor één derde deel in volle eigendom, dit alles onder voorbehoud van eventuele reservataire aanspraken.
Haar dochter staat er niet in vermeld als erfgename. Ik weet echter wel dat ze recht heeft op de helft van de fictieve massa.
Het probleem dat zich nu stelt is het volgende:
Mijn overgrootmoeder heeft mij in 2007 een schenking gedaan van een onroerend goed (een app).
De schenking was onwederroepelijk en vooruit en buiten deel, bijgevolg met vrijstelling van inbreng in natura in de toekomstige nalatenschap van de schenkster aan en in voordeel van haar achterkleinkind (ik dus). Een schenking in volle eigendom dus.
Dit was een doorn in het oog van mijn grootmoeder en de rest van de familie, sindsdien werd alle contact tussen hen en mij volledig verbroken.
Mijn grootmoeder heeft echter ook 2 appartementen in schenking gekregen van mijn overgrootmoeder, met dit verschil dat het in blote eigendom was en dat mijn overgrootouders het vruchtgebruik bleven behouden. Schenkingen waren voorschot op erfenis.
Deze schenkingen werden gedaan in 1989 en 1988.
De berekeningen over wie nu recht heeft op wat zijn nu uiteraard hét grote probleem. Ik heb mijn notaris, zij (zijnde mijn grootmoeder, mijn moeder en mijn broer) hebben hun notaris.
Tot op heden hebben wij nog steeds geen berekening ontvangen van hun notaris, en moeten wij alles zelf gaan opvragen wat banktegoeden betreft. Dit doordat de andere erfgenamen alles tegenwerken en alles in het werk stellen om op de één of andere manier mij mijn schenking "terug te vorderen", onder het mum dat de reservataire ergename (zijnde mijn grootmoeder) haar deel niet heeft gekregen.
Mijn notaris heeft al een berekening gemaakt op basis van de gegevens waarover hij beschikte maar daar heb ik toch wat vragen bij:
De fictieve massa is de totale waarde van de volledige nalatenschap van de overleden persoon (inclusief de schulden) maar vermeerderd met de waarde van alle schenkingen die hij tijdens zijn leven heeft gedaan. Die fictieve massa bestaat dus niet alleen uit de goederen die de overleden persoon op het ogenblik van zijn overlijden bezat, maar ook alle bezittingen die het vermogen van de erflater tijdens zijn leven hebben verlaten zonder dat hiervoor enige tegenprestatie werd geleverd of gevraagd (schenkingen).
Nu is mijn vraag de volgende:
Wat betreft de waarde van de schenkingen die moet gebruikt worden voor de berekening van de fictieve massa, is het de waarde op datum van de schenking van de onroerende goederen die telt of is het de huidige waarde die moet gebruikt worden?
Deze vraag omdat de twee schenkingen aan mijn grootmoeder destijds (in 1988 an 1989), geschat waren op:
1.000.000 frank voor het eerste appartement (ze heeft nog 21.000 frank moeten betalen omdat het te laag geschat was en een boete van 2.100 frank erbovenop)
1.500.000 frank voor het tweede appartement (waar nog 25.000 frank extra moest betaald worden, weer door te lage schatting en een boete van 2.500 frank)
Het appartement dat ik in schenking heb gekregen in 2007 werd geschat op 120.000 euro.
De berekening van de notaris is dus als volgt:
banktegoeden: 70.000 euro (op spaarrekening)
50.000 euro (in beleggingen)
___________
120.000 euro
schenking AKD 120.000 euro (mijn schenking)
schenking 1988 37.000 euro (schenking aan grootmoeder van 1.500.000)
schenking 1989 25.000 euro (schenking aan grootmoeder van 1.000.000)
___________
302.500 euro (dit bedrag zou dus de fictieve massa moeten zijn)
Dan deelt hij die 302.500 door 2 en komen we op een beschikbaar gedeelte van 151.250 euro en de reserve ook voor 151.250 euro.
Van dat beschikbaar gedeelte trekt hij 120.000 euro af (het bedrag van de schenking die ik buiten deel heb gekregen), dus 151.250 - 120.000 = 31.250 euro.
Het bedrag van 31.250 euro zou dan het bedrag zijn dat moet verdeeld worden onder mijn moeder, mijn broer en mij (na aftrek van erelonen ed)
Van de reserve trekt hij 62.000 euro af (som van de twee schenkingen die grootmoeder heeft gekregen als voorschot op erfenis en blote eigendom), dus 151.250 - 62.000 = 89.250 euro.
Dit bedrag van 89.250 euro, min aftrek van erelonen ed zou dus haar deel als reservataire erfgename zijn.
Ergens klopt hier toch iets niet aan die berekening?
De waarde van de 2 schenkingen aan mijn grootmoeder was ten tijde van de schenking wel 62.000 euro, maar ondertussen is de huidige waarde van de appartementen zeker verviervoudigd! Zou het niet logischer zijn dat, voor de berekening van de fictieve massa, de huidige waarde gebruikt wordt?
En de aftrek van 120.000 euro (de waarde van de schenking aan mij), moet die niet van de fictieve massa afgetrokken worden ipv van het beschikbaar gedeelte, daar dit een schenking buiten deel was en geen voorschot op erfenis??
Ik zou dankbaar zijn mocht iemand mij kunnen helpen hiermee!