Het is avond en ik betrap een inbreker in mijn huis. Mijn vrouw en 2 kinderen zijn ook thuis. Mag ik deze inbreker doden?
Zoals u de vraag hier op deze manier stelt? Nee, absoluut niet. Er bestaat in dit land—in tegenstelling tot enkele staten in de USA—immers geen vorm van
Castle Doctrine of
Stand Your Ground regel. Het gebruik van geweld tegen een inbreker ter bescherming van jouw goederen is niet toegestaan.
De situatie is echter al iets genuanceerder wanneer de inbreker gedood wordt gedurende een schermutseling tussen de aanvallende inbreker en uzelf. Dit
KAN dan beschouwd worden als wettige verdediging van uzelf en derden (i.e. uw echtgenote en kinderen) mits voldaan aan alle voorwaarde. Het is dan niet automatisch moord. De artikels 416 en 417 van het Strafwetboek geven—zoals al vermeld door andere forumleden—meer uitleg over wettige verdediging (het nieuwe Strafwetboek 2024 treedt pas in werking vanaf 08 april 2026). De inbraak bij nacht wordt hierin inderdaad als een soort verzwarende omstandigheid beschouwd ten nadele van de inbreker. Bij een ‘gewone diefstal of overval’ bij daglicht is er immers (kort samengevat) het effectief gebruik van geweld nodig terwijl gedurende de nachtelijke uren in principe een “reëel dreigend geweld” van de indringer voldoende is. Er is dan immers door de duisternis ook al veel moeilijker vast te stellen wat de intenties van de inbreker/indringer is, of deze al dan niet gewapend is, en dergelijk meer. Iedereen die ooit de theoretische proeven voor vergunningsplichtige vuurwapens heeft afgelegd, herkent dit als een standaardvraag.
Maar zelfs de wettige verdediging is erg gebonden aan regels en voorwaarden (zoals bijvoorbeeld de proportionaliteit van de tegenaanval, de ogenblikkelijke noodzaak voor het gebruik van geweld tegen een onrechtmatige en onafwendbare aanval van de inbreker, etc.). Deze toetsing zal door de rechter achteraf zeker gemaakt worden. Een vluchtende inbreker doden zal, bijvoorbeeld, dus nooit beschouwd worden als wettige verdediging—zoals een juwelier enkele jaren geleden heeft ondervonden… Of excessief geweld blijven gebruiken terwijl de inbreker geen bedreiging meer vormt, zal ook nog moeilijk als wettige verdediging beschouwd kunnen worden.
Verder vat Franciscus het inderdaad goed samen. En er zijn hier inderdaad legio argumenten en discussies over. Het zal allemaal afhangen van de interpretatie van de rechtbank en de individuele context. Het feit dat u hier al een dergelijk geformuleerde vraag komt stellen, zou overigens als een mogelijke voorbedachten rade beschouwd kunnen worden door de advocaat van de tegenpartij—moest u ooit in zo een situatie terechtkomen.
Je zal na zo een situatie alleszins met serieus veel juridische en andere problemen opgezadeld worden, zelfs al wordt het door een rechter als wettige verdediging beschouwd. Zorg maar alvast voor een goede rechtsbijstand voor de zware en slepende rechtszaak. De familie van de overleden inbreker zal je reputatie vernietigen door op het nieuws te jammeren en te huilen over het doden van de toch zo brave topstudent “die nooit iemand kwaad deed.” Om nog maar niet te spreken over de psychologische impact op jezelf en je gezin. Iemand doden doet wat met je en is niet te onderschatten.
Jezelf—al dan niet bewapend—samen met je gezin barricaderen en afwachten lijkt dan nog de meest verstandige oplossing. Spullen zijn immers maar spullen en bijgevolg vervangbaar. Daarvoor ben je normaliter verzekerd. Het is het risico echt niet waard. De politie bellen kan maar deze zijn op het moment zelf nutteloos.
When seconds count, the police are minutes to hours away.
Probeert de inbreker alsnog jullie gebarricadeerde kamer in te breken en vertoont deze daarbij een reële dreiging… tjah, trek dan je conclusies en doe het nodige. Niemand kan immers zeggen hoe hij/zij in dergelijke situaties zal reageren, maar
it’s better to be judged by twelve than carried by six zoals het gezegde in het Engels luidt.